هشتمین شمارة فصلنامة تخصصی «مطالعات خلیج فارس» منشر شد

به گزارش پایگاه خبری هرمزبان اخبار هرمزگان به نقل از خبرگزاری فارس، به نقل از روابط عمومی بنیاد ایرانشناسی، این شماره از فصلنامة مطالعات خلیج­ فارس شامل هفت مقاله، یادداشت و جستارهای پراکنده، اکوتوریسم، گزارش پژوهشی، اسناد و مدارک تاریخی و باستانشناسی است؛ که در مقالة نخست آن با عنوان «گونه ­شناسی رویکردهای مطالعات خلیج ­فارس»، ابراهیم عباسی، نگارندة مقاله، با اتکاء به رویکردها و تخصصهای میان­ رشته‌ای کوشیده تا از منظری تحلیلی، تاریخ و پیشینة تاریخی خلیج ­فارس را معرفی کند.

بر این اساس نویسنده ضمن گشودن طوماری از پیشینة مطالعات صورت پذیرفته دربارة منطقة خلیج ­فارس، نوعی طبقه‌ ­بندی یا گونه­شناسی موضوعی مطالعات را نیز طراحی و پیشنهاد می‌کند، که هم مفید و آموزنده و هم روشنگر است.

«ریشه­ شناسی جنگ های فرهنگی در خلیج ­فارس و جایگاه باستانشناسی در موازنة قدرت در منطقه» مقاله‌ای دیگر به قلم سیدمهدی موسوی­ نیا و حسن باصفا است، که جایگاه و اهمیت شواهد، کشفیات و دستاوردهای دانش باستانشناسی را در نقد و تصحیح گزارش‌ها و روایت‌های تاریخی و تصفیه و پیراستن تاریخ خلیج ­فارس از تحریف‌هایی که قدرتهای استعماری فرامنطقه‌ای و برخی از کشورها و نظامهای سیاسی منطقه- طی دهه­‌های اخیر- دامن ­زده‌­اند را، برای مخاطبان شفاف‌سازی عالمانه می‌کند.

 «ویژگیهای خلیج ­فارس»، عنوان مقالة سوم فصلنامه است که به قلم سردار محمدحسن نامی به رشتة تحریر درآمده و در آن به بررسی موقعیت استراتژیکی و اهمیت و الویت راهبردی و نظامی منطقة خلیج­ فارس پرداخته می‌شود.

عنوان مقالة دیگر این شماره، «پایگاهها و تأسیسات دریایی بریتانیا در بنادر و جزایر خلیج ­فارس در قرن نوزدهم میلادی» به قلم مصطفی ملایی است که، در آن تصویری تاریخی، نظامی و سیاسی از تحرکات دریایی و فرامنطقه‌ای بریتانیای سدة نوزدهم را در بنادر، جزایر و کرانه­های خلیج ­فارس برای مخاطبان ترسیم می‌کند.

«حاکمیت مطلق و بی­‌چون ­و چرای ایران بر جزایر سه ­گانة خلیج فارس، با استناد بر دلایل و شواهد متقن و استوار حقوقی و تاریخی»، مقالة پنجم این شماره از فصلنامه، به قلم مجتبی رضایی‌سرچقا است که، با استناد و اتکا به شواهد متقن و مستحکم حقوقی و تاریخی دربارة حاکمیت ایران بر سه جزیرة ابوموسی و تنب بزرگ و کوچک سخن می‌گوید.

وی مسئله‌­آفرینی‌ها و سوژه ­سازی‌های بسته ­بندی شدة فراوردة قدرت‌های فرامنطقه‌ای را برای کشورهای عرب منطقه، با هدف باج خواهی و ایجاد ذهنیت‌های معوج و انحرافی و موهوم در میان کشورها و جمعیت‌های عرب منطقه، علی­ الخصوص کشورهای کرانه­‌های جنوبی خلیج­ فارس در بوتة نقد نهاده و واکاوی تاریخی کرده است.

«نوباوری سدیدالسلطنه کبابی در تاریخنگاری خلیج ­فارس» که به قلم حسام­ الدین تقوی به رشتة تحریر درآمده، میراث مکتوب و سهم محمدعلی سدیدالسلطنه کبابی را در تاریخ نگاری خلیج ­فارس مورد واکاوی تاریخی قرار داده و ویژگی های تاریخ نگاری وی را- علیرغم آنکه یک شخصیت دانشگاهی یا آکادمیک بمفهوم رایج آن نبوده- مورد بررسی دقیق قرار می‌دهد.

«بررسی و مطالعة محوطة خوربس در جزیرة قشم»، گزارشی روشمندانه از بررسی میدانی باستانشناختی محوطة خوربس در جزیرة قشم است. نویسندگان مقاله، سیروان محمدی قصریان و محمدابراهیم زارعی، شواهد مهمی را از مجموعة آثار دوران پیش از تاریخ تا قرون متأخر اسلامی از محوطة خوربس در جزیرة قشم ارائه ­میدهند.

همچنین گفتگوی اختصاصی با استاد احمد اقتداری- که بی ­پرده می‌توان اذعان داشت خلیج ­فارس­ نویسی امروز وامدار کوشش‌های ایشان در این حوزه است- دیگر مطلب این شماره از فصلنامة مطالعات خلیج ­فارس است.

در این گفتگو استاد اقتداری به شروع خلیج فارس ­شناسی سدید­السلطنه و تلا‌ش‌های وی در این زمینه و نیز پیشینة جعل نام خلیج ­فارس، جزایر سه ­گانه و بحرین و همچنین آثار تألیف شده درخصوص خلیج ­فارس اشاره می‌کند.

بخش یادداشتها و جستارهای پراکنده

این بخش د ربرگیرندة مقالة سرگذشت تاریخی چهار جزیره در خلیج ­فارس- جزیره‌های: باسعیدوی قشم، ابوموسی، تمب‌ بـزرگ‌(تـمب‌ گـپ)، تمب کوچک(تمب مار)- به قلم دکتر احمد اقتداری است.

استاد اقتداری در این مقاله، سرگذشت تاریخی این چهار جزیره را به شیوه‌ای محققانه و مستند برشتة تحریر درآورده ­اند، بگونه‌ای که منبعی پربار و دست اول برای پژوهشگران امروز خلیج ­فارس‌شناسی، بویژه مسائل مربوط به این جزایر، بشمار می‌رود.

بخش اکوتوریسم

این بخش مشتمل بر یک مقاله با موضوع «مهاجران دوست­ داشتنی: نگاهی به زندگی لاک­پ شتهای دریایی در خلیج­ فارس» است. نویسندگان مقاله اصغر مبارکی و امین خالق­ پرست تصویری از پراکنش لاک­ پشتهای دریایی در خلیج ­فارس را برای مخاطبان ترسیم می‌کنند. مقاله‌ای که در نوع خود اطلاعات مفید، آموزنده و مهمی را دربارة تنوع زیست ­بوم و جانوران دریایی- بویژه نوع خاصی از لاک­ پشتها در خلیج ­فارس- در اختیار مخاطبان قرار می‌دهد.

 بخش گزارش پژوهشی

این بخش به معرفی یک کتاب با عنوان: «گزارش خلیج فارس: از ماسه به طلا، از کویر به پول»، نوشتة هلگه زوبیک و ترجمة لیلا احمدی می‌پردازد. خانم احمدی در این گزارش با مقدمه‌ای کوتاه  فصول کتاب را یک به یک به مخاطبان علاقه‌مند معرفی میکند.

 بخش اسناد و مدارک

در این  بخش، مقدمة کتاب «رفراندوم دروغین برای جداسازی بحرین از ایران»،  نوشتة استاد احمد اقتداری- که هنوز به زینت طبع آراسته نشده است- بعنوان مسائل و بحرانهای اخیر کشور بحرین آورده شده است.

در این مقدمه، استاد اقتداری غم نامة جدایی بحرین از ایران را بسیار مستند مورد بررسی و واکاوی قرار می‌دهد. همچنین سال شمار آثار (کتاب، مقاله و سخنرانی و آثار چاپ نشده) استاد احمد اقتداری که به اهتمام مریم صفائی گردآوری شده است، قسمتی دیگر از مطالب بخش اسناد و مدارک این شماره را تشکیل میدهد.

در پایان خاطر نشان می‌سازد، تحریریة فصلنامة مطالعات خلیج ­فارس، ضمن سپاسگزاری از پژوهشگران، نویسندگان و دانشمندانی که تاکنون و طی هشت شماره با این نشریه همکاری داشته ­اند، دست تمام اندیشمندان و صاحبنظران گران مایة حوزة مطالعاتی خلیج ­فارس را می فشارد و از آنها دعوت می‌کند تا نتیجة پژوهش‌ها و مطالعات ارزشمند خود را در حوزة خلیج­ فارس در اختیار علاقه‌مندان قرار دهند. این فصلنامه آمادة دریافت مقالات و مطالب غنی و مستند این گرامیان  در حوزة مباحث و موضوعات خلیج فارس است.

هشتمین شمارة فصلنامة تخصصی «مطالعات خلیج ­فارس» به بهای 120000 ریال از طریق انتشارات بنیاد ایرانشناسی قابل دریافت است. علاقه‌مندان جهت کسب اطلاعات بیشتر میتوانند با شمارة 88212004 (021) و یا دورنما(ی): 88608922 (021) و یا رایانامة: mags@iranology.ir تماس حاصل نمایند و یا به نشانی: خیابان شیخ بهایی (جنوبی)، خیابان ایرانشناسی، بنیاد ایرانشناسی، معاونت پژوهشی، طبقة سوم مراجعه نمایند.