افراسیابی: نیازمند کتابخانه دیجیتال ملی هستیم

معاون امور محتوایی مرکز توسعه فرهنگ و هنر در فضای مجازی گفت: کشور ما از نظر دارا بودن کتابخانه‌های دیجیتال در وضعیت خوبی نیست و ما یک کتابخانه دیجیتال ملی نداریم و این یک ضعف بزرگ است.
به گزارش پایگاه خبری هرمزبان؛ نخستین پیش‌نشست کتابخانه‌های عمومی ششمین کنگره متخصصان علوم اطلاعات با موضوع «کتابخانه‌های عمومی و سواد اطلاعاتی و رسانه‌ای در عصر دیجیتال» عصر امروز ۲۹ بهمن‌ماه با حضور بتول کیخا، عضو هیئت علمی گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه زابل، پژوهشگر حوزه سواد اطلاعاتی و محمدصادق افراسیابی، معاون امور محتوایی مرکز توسعه فرهنگ و هنر در فضای مجازی و پژوهشگر حوزه سواد رسانه‌ای برگزار شد.
 
بتول کیخا در این نشست گفت: حرکت هدفمند در میان حجم انبوه اطلاعات موجود و دستیابی به اطلاعات مؤثر، یکی از ضرورت‌های مهم و اجتناب‌ناپذیر هزاره سوم قلمداد می‌شود. در این راستا، تسلط بر مهارت‌‎های سواد اطلاعاتی ضرورتی است که اهمیت آن با گسترش فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی، بیش از پیش احساس می‌شود. مسلط شدن به این فعالیت هدفمند و ادامه حیات در جامعه اطلاعاتی بدون در نظر گرفتن نقش کتابخانه‌های عمومی به عنوان یکی از مجاری مهم ارائه و بازنمایی دانش و اطلاعات امکان‌پذیر نیست.  
 
وی افزود: رصد دانشی مطالعات سواد اطلاعاتی، حکایت از تغییر رویکرد جهانی در این زمینه و حرکت از استانداردسازی به سوی ارائه چارچوب‌ها دارد. قابلیت مهم چارچوب‌های سواد اطلاعاتی، داشتن رویکرد کاملاً مهارت‌محور و همچنین توجه به مختصات و ویژگی‌های جوامع است.
 
کیخا در ادامه فراسواد را سواد‌های برخاسته از فناوری‌ها نوظهور دانست و ادامه داد: فراسواد شامل سواد اینترنتی، رایانه‌ای، دیجیتالی، رسانه‌‎ای و مسئولیت‌پذیری در یادگیری است. ضمن توجه جدی به فراسواد و شاخص‌های مرتبط با آن در مهارت‌های سواد اطلاعاتی لازم است شاخص‌ها و ابعاد این مؤلفه‌ها به طور مستمر مورد مطالعه قرار گیرد. همچنین لازم است مهارت‌های مرتبط با مؤلفه فراسواد با شاخص‌های جدیدی که ضرورت آن‌ها با توجه به تحولات فناوری‌های نوظهور ایجاد می‌شود، همواره تقویت و روزآمدسازی و بنا به گستره آن، ابعاد و شاخص‌های جدید برای آن تعریف شود.  
 
این پژوهشگر تصریح کرد: در سند چشم‌انداز نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور به مقوله پژوهش توجه نسبتاً خوبی شده، اما توجه به مقوله‌هایی مانند سواد اطلاعاتی در طرح جامع توسعه کتابخانه‌های عمومی کشور، قانون تأسیس و نحوه اداره کتابخانه‌های عمومی کشور، سند سیاست‌ها و شاخص‌های سال خواندن، سند نهضت مطالعه مفید، طرح بررسی و سنجش شاخص‌های فرهنگ عمومی کل کشور، در حد ناچیز و اندک است.
 
وی در ادامه بیان کرد: کتابخانه‌های عمومی به مثابه یک دانشگاه عمومی و نهادی پویا و یکی از مراکز مهم و قابل اعتماد و از مجاری مهم و پرکاربرد ارائه دانش و اطلاعات به شمار می‌روند. از این رو نقش این کتابخانه‌ها به عنوان یکی از زیرساخت‌های جامعه اطلاعاتی و سیستم خودآموز سواد اطلاعاتی، بسیار پراهمیت است و تسلط کاربران این کتابخانه‌ها به مهارت‌های سواد اطلاعاتی به منظور شناخت صحیح و بازیابی کارآمد منابع مؤثق و معتبر و همچنین ایجاد زمینه فراگیری مادام العمر، ضرورتی مهم و جدی قلمداد می‌شود.
 
محمدصادق افراسیابی، معاون امور محتوایی مرکز توسعه فرهنگ و هنر در فضای مجازی نیز در ادامه این نشست با تأکید بر بازتعریف کتابخانه در زمان حاضر گفت: امروزه کتابخانه‌های دیجیتال ظهور و بروز بیشتری در جهان دارند، اما کشور ما از این نظر در وضعیت خوبی نیست و ما یک کتابخانه دیجیتال ملی نداریم و این یک ضعف بزرگ است.  
 
وی افزود: کتابدار‌ها امروز باید مهارت‌های فضای مجازی را بشناسند و بتوانیم از ظرفیت‌های شبکه‌سازی و فناوری اطلاعات استفاده کنیم و اگر مخاطبی در یک استان به کتابخانه‌ای رفت، بتواند همه منابع کتابخانه‌ای را رصد کند. از طرفی بانک‌های اطلاعاتی کتاب‌ها دسترسی عمومی داشته باشد. باید بررسی کنیم و راه‌کار‌های مؤثری را ارائه دهیم که چطور یک دانشجو می‌تواند به آخرین مقالات روز دنیا دسترسی داشته باشد.
 
افراسیابی ادامه داد: ما نیازمند تحول جدی در آرشیو دیجیتال کتاب‌ها هستیم. اکنون بیشترین دسترسی‌ها به منابع خارج از کشور محدود شده است. همچنین کتابداران باید هم مهارت‌های مجازی را بشناسند و هم مروج باشند و بدانند که چطور می‌توان صحت و سقم اخبار را آموزش و منابع معتبر را از نامعتبر تشخیص داد؛ بنابراین یک کتابدار باید مهارت‌های تجزیه و تحلیل اخبار را بداند و مباحث مرتبط با نحوه پرورش و تفکر انتقادی را بشناسد. همچنین در زمینه تولید محتوا باید به عنوان مولد محتوا باشد.   
 
وی تصریح کرد: متأسفانه درصد زیادی از افراد در شبکه‌های اجتماعی به دنبال منابع مطالعاتی هستند، در حالی که اگر منابع کتابخانه‌ها به سهولت در دسترس قرار گیرد، این وضعیت وجود نخواهد داشت. بسیاری از منابع موجود در شبکه‌های اجتماعی مورد اعتماد نیستند. متأسفانه دانشگاه‌ها و کتابخانه‌ها در این زمینه غفلت کرده‌اند.
 
افراسیابی در ادامه بیان کرد: رابطه بین سواد اطلاعاتی و مدیریت دانش نکته مهمی است که باید عمومی‌سازی شود. مدیریت دانش به این اشاره می‌کند که دانش ضمنی را به دانش صریح تبدیل کنیم و این چالش مهمی در این زمینه است و به شدت از این بحث بی بهره‌ایم. کتابخانه عمومی باید به عنوان ستاد مدیریت دانش باشد که کتابخانه‌های دیجیتال تا حدودی بر همین مسئله تأکید دارند.  
 
در ادامه این نشست به پرسش و پاسخ در فضای مجازی پرداخته شد. انتهای پیام

منبع: ایکنا

hormozban هرمزبان ivlcfhk اخقئخظذشد