به گزارش هرمزبان به نقل از خبرگزاری فارس از سنندج، زلزله که آمد سقف بر سرشان خراب شد؛ در گیر و دار آوار میگفت: ای کاش سقف خانه را کمی مقاومتر میساختم.
بزرگی این زلزله در سایت لرزهنگاری کشور 7.3 ریشتر ثبت شد، لرزشی مهیب که سقف خانهها را فروریخت و خانوادههایی را از هم پاشید.
زمین لرزهای که شامگاه یکشنبه 21 آبان 1396 در نزدیکی ازگله استان کرمانشاه رخ داد، سنندج را هم لرزاند و سنندجیها آن شب را تا صبح در خیابانها سپری کردند، میترسیدند سقف خانههایشان برسرشان آوار شود، بعضی خانهها هم خسارت دید.
اگرچه سنندج تاکنون زلزلهای بزرگتر از این را به خود ندیده است، اما حادثه خبر نمیکند؛ همین چند شب پیش هم ازگله دوباره لرزید و لرزش آن در سنندج و برخی شهرهای استان احساس و تلنگر و هشدار مجددی برای ساکنان بافتهای فرسوده شد.
لبیک دولت به صدای زلزله و قشر کمتوان
اجرای طرحی به نام «بازآفرینی بافت فرسوده شهری» دهه فجر سال گذشته با دستور رئیس جمهور در 9 استان کشور کلید خورد که کردستان یکی از این استانهاست.
رئیسجمهور اجرای برنامه ملی بازآفرینی شهری را به این معنا عنوان کرد که دولت صدای زلزله، صدای مردمی که در بافتهای فرسوده زندگی میکنند، صدای مردم کمتوان و صدای نسل جوان خانه اولی را شنیده و برای رفع نیازهای مستتر در این صداها لبیک گفته است.
روحانی با بیان اینکه زلزلههای اخیر در کرمانشاه و تهران پیام روشن و صریحی داشت، گفت: بخشی از سکونتگاههای کشور روی گسل قرار دارد و اگر قرار باشد برای احیا و مقاومسازی خانههای خود بهدنبال اولویتبندی باشیم، باید بازآفرینی این مناطق را در اولویت قرار دهیم.
زندگی نیمی از کردستانیها در بافت فرسوده
بیش از نیمی از جمعیت یک میلیون و 600 هزار نفری کردستان، سرپناه ایمن ندارند و این زنگ خطری برای بروز حوادث طبیعی و حتی غیرطبیعی مانند آتشسوزی است.
حالا در چهارمین ماه از آغاز اجرای این دستور از موفق نبودن اجرای این طرح میگویند، این را مدیرکل امور شهری و شوراهای استانداری کردستان میگوید.
به گفته مدیرکل امور شهری و شوراهای استانداری کردستان، در برنامه پنجم توسعه باید سالانه 10 درصد بافتهای فرسوده بازآفرینی شود و این اتفاق در کردستان نیفتاده است.
جمشید اسدی عقیده دارد: ناپایداری اقتصادی و اجتماعی، نبود مدیریت یکپارچه، فرسودگی و ناایمن بود در برابر حوادث طبیعی نظیر زلزله، زنگ خطری برای 50 درصد از جمعیت کردستان است که در بافتهای ناکارآمد ساکن هستند.
اسدی با بیان اینکه 3 هزار و 262 هکتار بافت ناکارآمد با دربرگیری 25 درصد مساحت شهری در استان، جزء بافتهای فرسوده است، میگوید: تراکم جمعیتی در این بافتها دو برابر میانگین عادی استان است و این یعنی فاجعه بزرگی در مواقع بحرانی در انتظار جمعیت زیادی از استان کردستان است.
وی این را هم میگوید که در حال حاضر و بدون هیچ حادثه و بلایای طبیعی، این بافتها حتی با یک آتشسوزی دچار بحران میشوند.
مدیرکل امور شهری و شوراهای استانداری کردستان به اقدامات خوب استان در این زمینه اشاره کرد و افزود: بیش از یکهزار هکتار زمین برای اجرایی شدن این طرح در شهرهای سقز، بانه و مریوان اختصاص یافته است.
اسدی، موفق نبودن استان کردستان در اجرای طرح بازآفرینی بافتهای فرسوده شهری را نشان از توجه نکردن مسؤولان استان به اجرای آن اعلام کرد.
تضاد در پیشتازی کردستان
برخلاف مسؤولان استان کردستان که دم از موفق نبودن طرح اجرای بازآفرینی بافتهای فرسوده در این استان میزنند، مدیرعامل سازمان بازآفرینی شهری کشور میگوید که کردستان در اجرای این طرح پیشتاز است.
و حالا مخاطب این اخبار میماند با دم خروس.
هوشنگ عشایری 28 اردیبهشت سفری به کردستان داشت و کلنگ طرح بازآفرینی در محلات تقتقان، حسنآباد، آغهزمان و فردوسی سنندج را بر زمین زد.
معاون وزیر راه و شهرسازی در این سفر وعده اعتبار برای بازآفرینی بافتهای فرسوده به کردستانیها را داد و گفت: 26 میلیارد تومان برای اجرای طرح ملی بازآفرینی پروژههای شهری کُردستان مصوب شده است.
به گفته وی، براساس برنامه تعیین شده تا پایان امسال به یک هزار و 334 محله در کشور باید بازآفرینی شود.
عشایری از مردم هم خواسته تا در اجرای این طرح یاریگر دولت باشند اما تحقق مشارکت زمانی ممکن است که حرف و حدیث مدیران ملی و استانی باهم همخوانی داشته باشد.
کردستان در قعر جدول تسهیلات
* بانک مسکن متولی پرداخت تسهیلات برای اجرای طرح بازآفرینی بافت فرسوده است
مدیر شعب بانک مسکن استان کردستان، میزان تسهیلات در حوزه خرید، ساخت و تعمیر مسکن این استان در سال گذشته را ۱۸.۵ میلیارد تومان اعلام کرد.
جلالالدین سلیمی، سهم این بانک در حوزه بازآفرینی بافتهای فرسوده استان را در سال گذشته 900 فقره اعلام کرد و افزود: با تلاشهای انجام شده 700 فقره دیگر به این تعداد افزوده شد اما از 8 هزار و 200 واحد احداثی در استان که تسهیلات گرفتند، تنها 500 واحد آن در بخش بازآفرینی بافت فرسوده بود.
وی میگوید: کردستان کمترین آمار جذب تسهیلات بازآفرینی بافت فرسوده کشور را داشته است.
به گفته سلیمی، پیچیدگی مقررات، عدم استقبال خریداران بافتهای فرسوده، بالا بودن هزینههای سربار و سختی کار در این بافتها از عواملی است که مانع تسریع در بازآفرینی بافتهای فرسوده کردستان به شمار میرود.
وی، ناهماهنگی بینبخشی را عامل عقبماندن کردستان از قافله بازآفرینی بافت فرسوده میداند و اضافه میکند: ارتباط موثر بینبخشی از دلایل توفیق استانهای موفق در اجرای این طرح است و این ارتباط حلقه مفقوده استان ماست.
این نکته، تصدیق صحبتهای مدیرکل امور شهری و شوراهای استانداری کردستان است.
دستورالعمل جدید دولت
یکی از دلایل موفق نبودن اجرای این طرح در استان کم برخوردار کردستان، تنگدستی مردم این استان مرزنشین به ویژه ساکنان بافتهای فرسوده است.
و حالا به فاصله سه ماه از اعلام رسمی اجرای این طرح توسط رئیس جمهور، دولت در دستورالعمل اجرایی آن بازنگری کرده و اعلام کرده که هزینه تمام شده ساختمان واقع شده در بافتهای ناکارآمد شهری 20 درصد برای سازنده و مالکان نسبت به سایر مناطق کاهش یافت.
این را مدیرعامل سازمان بازآفرینی شهری کشور اعلام کرده است.
به گفته عشایری، در دستورالعمل جدید، بانکها اجازه دارند مدل تسهیلاتدهی برای توسعهگران را در قالب ساختمان پرداخت نکنند و طرحها را بپذیرند یعنی تسهیلات مبتنی بر محله باشد و توسعهگرانی که طرح محلهمحور را ارائه میدهند 10 درصد هزینههای غیرساختمان توسعهگران به عنوان آورده آنها محسوب شود و بانکها اجازه داشته باشند 10 درصد مبلغ تسهیلات را به عنوان هزینههای غیرساختمانی بپذیرند.
معاون وزیر راه و شهرسازی این را هم گفته که درباره هزینه وحقوق انشعابات آب، برق و گاز قرار شد حقوق انشعابات، تأسیسات و خدمات شهری حذف شود که این امر باعث کاهش هزینههای تمام شده توسعهگران میشود.
و حالا مقرر شده 1500 میلیارد تومان از بودجه عمومی دولت سالانه در اختیار سازمان بازآفرینی شهری قرار داده شود تا به عنوان اهرمی کردن توسعه خدمات روبنایی و زیربنایی در محله باشد.
اما مشکل کردستان بنا به اذعان مدیران اجرایی و بانکی این استان، کمبود اعتبار نیست، بلکه ناتوانی مردم در دریافت تسهیلات بانکی است، هرچند این اعتبار میتواند برای بهسازی محلات و زیرساختها مورد استفاده قرار گیرد، اما تا زمانی که خانههای فرسوده در محلات وجود دارد، این طرح همچنان غیرقابل اجراست.
هویت شهری در گیرودار کمیت و کیفیت
شاید توسعه نامتعارف و غیراصولی شهرنشینی فرصت توجه به کیفیت زندگی شهروندان و تلاش برای بهبود آن را از تصمیمگیران گرفته و آنها را سرگرم مشکلات روزمره و برنامهریزان را درگیر گسترش کمی شهرها کرده است.
پدیدههایی نظیر آپارتماننشینی، ترافیک، آلودگی هوا، کمبود اوقات فراغت و امکان تفریح سالم، خشونت شهری و ناامنی اجتماعی که همگی مرهون توسعه غیراصولی سکونتگاههای شهری و ازدحام جمعیت در محلات ناکارآمد هستند، در سالهای اخیر هویت فرهنگی شهر وحقوق انسانی شهروندان را نشانه گرفته و روح زندگی را ازجامعه زدوده است.
اینها را فرشید گروهی از جامعهشناسان کردستانی میگوید.
وی عقیده دارد، سکونتگاههای غیررسمی و بافتهای ناکارآمد به دلیل مناسب نبودن شرایط اقتصادی، مرکز بازتولید فقر و و آسیبهای اجتماعی است و از سویی به ساختارهای اقتصادی و فرهنگی شهرها هم ضربه میزند.
به گفته گروهی، اجرای طرح بازآفرینی بافتهای فرسوده در اصل طرح خوبی است، اگر مدیرانی دلسوز و توانمند پیگیر گرهگشایی از مشکلات و قوانین دستوپاگیر باشند.
++++++++++++++++++++++
گزارش از کلثوم مومنی
++++++++++++++++++++++
انتهای پیام/ذ