یک فیلمساز معتقد است؛ آئینهای ملی و باستانی ایران زمین ظرفیت بالا و نابی برای پرداخت موضوعی در هنر هفتم را داراست؛ با این حال باید افسوس خورد که در این حوزه به شدت کم کار بودهایم.
دانش اقباشاوی، کارگردان و فیلمنامهنویس سینما در گفتوگو با ایکنا پیرامون آئینها و جایگاه آن در تولیدات نمایشی اظهار کرد: استفاده از آئینهای بومی و ملی در تولیدات سینمایی یک اتفاق رایج در سراسر جهان است. برای مثال در کارهای جان فورد و اسکورسیزی میتوان به وضوح گرایشهای آئینی را مشاهده کرد. در سینمای شرق به ویژه کارهای کروساوا نیز از آئینهای بومی استفاده شده است.
وی افزود: در فیلمهایی که جان فورد و اسکورسیزی ساختند. گرایشهای کاتولیکی عیان است. همچنین در آثار کوروساوا به آموزههای شینتو پرداخته شده است، اما همیشه این افسوس را داشتم که چرا ما نتوانستهایم از هنر هفتم به صورت مطلوبی در این زمینه بهره ببریم. با این توضیح وقتی خود اقدام به فیلمسازی کردم سعی کردم به آئینها توجه داشته باشم. در فیلم «درگاه» که با استقبال جشنوارههای خارجی نیز مواجه شد به آئین عزاداری در عاشورا توجه کردم. در این اثر برای اولین بار سینهزنی با سنج و دمام در آبادان را به تصویر کشیدهام.
این فیلمساز متذکر شد: البته بهرام بیضایی، پیشتر در فیلم «باشو غریبه کوچک» از صدای سنج دمام جنوبی و آئینهای مردم خوزستان بهره برده بود، اما در آن کار فقط صدا را میشنیدیم و تصویری وجود نداشت. در حالیکه استفاده از آئینها به فیلمساز این امکان را میدهد تا زمان و مکان را برای فیلمش مشخص کند، حتی در گاهی مواقع کاراکتر نیز به واسطه آئینها شکل میگیرد. در دو فیلم «هیهات» و «تاج محل» نیز به نوعی دیگر، آئینها و مناسک بومی را مدنظر قرار دادم.
وی تأکید کرد: در نوجوانی تصورم این بود که آئینهای کاتولیکی ظرفیت تبدیل شدن به کارهای سینمایی را داراست برای همین در فیلمهای جان فورد و اسکورسیزی به وفور نمادهای آئینی را میبینیم و تصور میکردم چنین امری در اسلام یا آئینهای ایرانی وجود ندارد، اما وقتی اقدام به فیلمسازی کردم و کارهایی در این رابطه نیز ساختم متوجه شدم ما از آنها هم در پرداختن به آئینهای مذهبی، بومی و ملی غنیتر هستیم.
اقباشاوی درباره جایگاه آئینهای ملی و باستانی در کارهایش نیز بیان کرد: در فیلم سینمایی «تاج محل» به چهارشنبه سوری و نوروز اشاره کردهام، البته در فیلم «چهارشنبه سوری» اصغر فرهادی نیز این موضوع مدنظر قرار گرفته است، فیلمهای دیگری درباره آئینهای نوروزی و ملی ساخته شدهاند، اما همچنان در این حوزه به شدت کم کار بودهایم.
عدم درک ظرفیت نمایشی، آئینهای بومی و ملی
کارگردان فیلم «هیهات» تصریح کرد: «سفره ایرانی» عنوان اثری است که کارگردانی آن را کیانوش عیاری برعهده دارد. در این کار به آئینهای نوروزی توجه شده است. جالب است آنچه را که در این فیلم میبینیم نکاتی زیباست که اکثریت از آن بیخبر هستیم. برای همین هم میگویم ظرفیت کارهای آئینی در هنر هفتم بالاست. پرداختن به آئینهای ملی و باستانی یک مزیت ویژه هم دارد. آن هم اینکه مخاطبان به داشتههای فرهنگی خود واقف میشوند.
اقباشاوی افزود: اینکه فیلمساز بتوانند آئین را به درستی در کارش استفاده کند یک شرط دارد، آن هم اینکه بتواند آئین و مناسک مدنظرش را به درستی در درام حل کند، اما اگر بخواهیم خلاف این رویه عمل کنیم و همانند یک کار مستند در آثار داستانی آئینها را به تصویر بکشید مطمئن باشید مخاطبی برای آن پیدا نخواهید کرد. درباره تصویرسازی صحیح از آئینها، ذکر یک نکته فنی را ضروری میدانم، آن هم تدوین این دست موضوعات است. برای مثال ناصر تقوایی مستندی درباره مردم جنوب و آئینهای آنها دارد جدا از زیبایی تصویری این کار، تدوین بهاندازهای خوب است که هنوز بعد از سالها دیدن آن خالی از لطف نیست.
این کارگردان در پایان بیان کرد: مشکل دیگری در این رابطه وجود دارد آن هم نگاه توریستی به این دست موضوعات است. بگذارید واضحتر بگویم برخی مواقع ما آئینهای ملی و دینی خود را تنها نمایش میدهیم تا به جشنوارههای خارجی بگوییم ببینید ما چه رسم و روسومات عجیب و جالبی داریم! این نوع کار کردن به نظرم هیچگاه ماندگار نخواهد بود و تنها شاید بتواند رضایت چند جشنواره خارجی را کسب کند.
انتهای پیام
منبع: ایکنا
hormozban هرمزبان ivlcfhk اخقئخظذشد