یک پژوهشگر هنرهای آیینی گفت: اگر میخواهیم معرف آیینهای بومی و ملی خود باشیم بهترین مسیر زبان هنر است، چون نمیشود رسوم گذشته را در زمان حال اجرا کرد و توقع داشت مردم با آن ارتباط برقرار کنند، اما در ایام نوروز میتوان جشنوارهها و آیینهای نوروزی را بیشتر و بهتر مورد توجه قرار داد و این امر حتی میتواند شکل بینالمللی داشته باشد.
داوود فتحعلیبیگی، کارگردان و نویسنده تئاتر، در گفتوگو با ایکنا، درباره جایگاه آیینهای ملی و بومی در تولیدات نمایشی اظهار کرد: به برخی از آیینهای بومی در قالب جشنوارههای سنتی توجه میشود، اما اینکه توقع داشته باشیم همه رسومات به واسطه برگزاری جشنوارههای آیینی – سنتی در جامعه رواج پیدا کند، اشتباه محض است. هر آیینی نیازمند الزامات خاص خود است که اگر مهیا نباشد برگزاری آن فینفسه نتیجهای نخواهد داشت. برای مثال وقتی مراسم «زار» در جنوب کشور اجرا میشد و بستر و الزامات آن نیز فراهم بود، اما امروزه وقتی با پیشرفت علم بسیاری از موارد گذشته از بین رفته است دیگر چگونه میتوان سبب چنین آیینهایی را رواج داد.
وی افزود: به عنوان مثالی دیگر، در گذشته آیینی به نام «تکمگردانی» بود. در این آیین عدهای با آیینها و مراسم خاص آمدن نوروز را به مردم اعلام میکردند. نحوه ارائه این خبر نیز با شادی و اتفاقات خاصی همراه بود. دلیل این امر هم روشن است. در گذشته مردم از داشتن تقویم محروم بودند و اصولاً نمیدانستند چه زمانی عید خواهد شد. برای همین کار تکمگردانها اهمیت داشتند، اما امروز دیگر نیازی به این کارها نیست. چون مردم به دقیقه و ثانیه تحویل سال نیز آگاه هستند.
استقبال مردم از نمایشهای سنتی
این پژوهشگر فرهنگ و آیینهای بومی اظهار کرد: البته منظورم این نیست که نباید به آیینهای ما توجه شود. اتفاقاً برعکس، باید به آنها به صورت جدی پرداخت، اما این توجه باید در کارهای نمایشی باشد تا نسل آینده با داشتههای فرهنگی و ملی خود آشنا شوند، ولی به هر حال نباید توقع داشته باشیم که آن اتفاقات به واسطه کارهای نمایشی در زمان حال نیز جاری و ساری شود. جشنوارههای مختلفی در سراسر کشور برگزار میشود که در آنها آیینها و رسومات ما مورد توجه قرار میگیرد. جالب است استقبالی که مردم از این نمایشها دارند نشان میدهد که فرهنگ ایرانی و هنر ایرانی نزد توده مردم جایگاه ویژهای دارد.
وی افزود: درباره عملکرد مسئولان نیز باید بگویم که نمیخواهم به این موضوع نگاه منفی داشته باشم، زیرا وقتی مردم از خود به یک موضوع علاقه نشان میدهند، مطمئناً مسئولان نیز به سمت آن مفاهیم سوق پیدا میکنند، چراکه اگر هم مدیری قلباً به موضوعی علاقهمند نباشد، برای رضایت مردم سعی خواهد کرد آن اتفاق را بیشتر مورد نظر قرار دهد.
دلزدگی و دور شدن تماشاگر
فتحعلیبیگی با بیان اینکه از آیینها و مناسک باید در جای صحیح خود استفاده کرد، گفت: یکی از آسیبهای جدی این است که فکر کنیم آیینها و رسومات خود را به بهانه توجه به گذشته و ملیت، باید در همه اشکال هنری مدنظر قرار دهیم. این امر درست نیست، چون نهتنها منتج به اتفاق خوبی نمیشود، بلکه باعث دلزدگی و دور شدن تماشاگر از آن رویداد نیز خواهد شد. برای همین آیینها و رسومات باید در جای صحیح خود مورد توجه باشند.
این کارگردان نمایشهای آیینی در پایان تصریح کرد: بهنظرم در ایام نوروز میتوان جشنوارهها و آیینهای نوروزی را بیشتر و بهتر مدنظر قرار داد. این امر حتی میتواند شکل بینالمللی داشته باشد، زیرا تمام کشورهای حاشیه خلیج فارس در برگزاری نوروز با ما همراه هستند. در این راستا قادریم آیینها را در قالب کاری هنری به زیبایی در معرض دیده همگان قرار دهیم.
انتهای پیام
منبع: ایکنا
hormozban هرمزبان ivlcfhk اخقئخظذشد