احصای روش‌های مختلف آموزش قرآن در کشورهای اسلامی/ برای برخی هزینه‌ها بهانه نگیریم

حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمدحسین طباطبایی، قائم مقام مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت جامعةالقرآن الکریم و اهل‌ البیت(ع) در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، با اشاره به آغاز فعالیت این مرکز از سال 1377 و اینکه چه میزان به اهدافش نزدیک شده است، گفت: هدف اصلی از تأسیس مؤسسه این بود که مرکزی ویژه حفظ قرآن برای نوجوانان و جوانان باشد چون مقام معظم رهبری و علما و مراجع نظرشان بر همین بود و اینکه طی آن سال‌ها حافظ کل قرآن و یا حافظ اجزاء تعدادشان زیاد نبود.
فعالیت مؤسسه در ابتدا جذب جوانان و نوجوانان
وی با اشاره به اینکه محور فعالیت مؤسسه در ابتدا به منظور جذب جوانان و نوجوانان بااستعداد و پرورش آنها در زمینه حفظ قرآن بوده است، عنوان کرد: سال‌های ابتدایی فعالیت مؤسسه حدود 200 نفر حافظ در اجزاء مختلف شدند که آنها را خدمت مقام معظم رهبری نیز بردیم که خاطرم هست فرمودند این کار را گسترش دهیم.
این نابغه دیروز جهان اسلام در عرصه حفظ قرآن ادامه داد: این کار ادامه یافت و در ابتدا شعب در شهر مقدس قم بود و سپس در شهرهای دیگر گسترش پیدا کرد و تعداد شعب روبه گسترش بود و افزایش یافت و طرح‌های حفظ قرآن ویژه خردسالان چهار تا شش سال مؤسسه طی آن سال‌ها با حجم زیادی از تقاضا روبرو شد.
طباطبایی عنوان کرد: همچنین طرح‌های تخصصی حفظ قرآن ویژه بانوان و آقایان برگزار شد و همچنین طی سال‌‌های 81-82 بود که نخستین مدرسه غیرانتفاعی مؤسسه در قم تأسیس و راه‌اندازی شد که تاکنون بیش از 80 مدرسه قرآنی داریم.
وی بیان کرد: این تنوع طرح‌ها در مؤسسه جامعةالقرآن ویژه اقشار مختلف سنی، یکی از اهدافی بود که مؤسسه دنبالش بود تا برای همه گروه‌های سنی بتوانیم برنامه داشته باشیم. یکی از طرح‌ها برای افراد بالای 50 سال است که سواد عربی خواندن ندارند و همان قرآنی که برای خردسالان چهار و پنج‌ سال  تدریس می‌شود، به آنها نیز آموزش داده می‌شود.
برپایی طرح‌های مختلف آموزشی برای گروه‌های سنی مختلف
علم‌الهدی ادامه داد: طرح‌های تخصصی تفسیر و دوره آمادگی حفاظ برای دریافت مدرک کارشناسی علوم قرآن و حدیث، تجوید و … از جمله این برنامه‌ها است که در نزدیک به 800 شعبه در سراسر کشور در حال اجرا شدن است.
وی با اشاره به اینکه فعالیت این مؤسسه تنها به داخل کشور محدود نشده است و چند شعبه‌ای نیز در خارج از کشور دارد، عنوان کرد: البته بنابر روایات نباید کارهای خیر خودمان را بگوییم و متذکر شویم که کارهای خیر زیادی کردم تا مبادا از دیگر کارهای خیر باز بمانیم.
طباطبایی با اشاره به اینکه درست است کارهای مفید و خوب زیادی کرده‌ایم اما راه‌ زیادی در پیش داریم، تصریح کرد: در نظر داریم دانشگاه قرآنی راه‌اندازی کنیم و حدود چند سالی است که دبیرستان قرآنی را در یک شهر تأسیس کرده‌ایم. اما این در یک شهر است و در نظر داریم تا تمام اینها در شهرهای دیگر نیز گسترش پیدا کند.
جذب رضایت 80 درصدی مخاطبان
وی در پاسخ به این سؤال که از 100 چه نمره‌ای به فعالیت‌های مؤسسه می‌دهید؟ ادامه داد: در حال حاضر می‌توان گفت 80 درصد رضایت را جلب کرده‌ایم، البته با توجه به اینکه محدودیت‌ها و سختی‌هایی در شهرهای مختلف برای برپایی دوره‌ها و کلاس‌ها و راه‌اندازی شعبه‌ها داشته‌ایم اما در عین حال در مجموع خوب بوده است و امید داریم با طرح‌های متنوعی که برنامه‌ریزی کرده‌ایم و دوره‌های تربیت مربی و استاد و داورها که برگزار می‌شود به رشد کیفی برنامه‌ها نیز کمک کند.
این حافظ کل قرآن در زمینه تخصصی شدن مؤسسات، گفت: بخش آموزش عمومی و تخصصی دو مقوله جدا از هم است، اما نمی‌توانم بگویم آموزش‌های عمومی را به مؤسسات و آموزش‌های تخصصی را به تشکلات واگذار کنید، چون برخی علاقه‌مندند تا دوره‌هایی را نزد قراء و یا حفاظ خاصی ببینند.
وی ادامه داد: اگر نهاد و مؤسسه‌ای بتواند هر دو این آموزش‌ها را به صورت کارشناسی شده، دقیق، برنامه‌ریزی شده و صحیح انجام دهد، خوب است که هر دو این طرح‌ها را باهم داشته باشند و اگر هم در یک بخش تخصصی می‌تواند کار کند، این رویه را ادامه دهد.
اگر مؤسسات نمی‌توانند به عرصه‌های آموزش عمومی یا تخصصی ورود پیدا کنند، کنار بکشند
طباطبایی با اشاره به اینکه مؤسسات باید توجه کنند که اگر ورود به عرصه‌های آموزش عمومی و یا تخصصی نمی‌توانند ورود پیدا کنند، باید خود کنار بکشند، اظهار کرد: باید افراد تصمیم‌گیرنده و مدیران مؤسسات به این موضوع توجه کنند.
وی با تأکید بر اینکه هر کدام از حوزه‌های آموزش عمومی و یا تخصصی نیازمند تیم برنامه‌ریزی خاص خودش است، گفت: نباید برنامه‌ریزی آنها باهم مخلوط شود.
طباطبایی در خصوص موارد مورد غفلت مؤسسات، اظهار کرد: مؤسسات باید توجه داشته باشند در کنار برپایی دوره‌های متنوع حفظ قرآن به برنامه‌های ورزشی، فرهنگی و تفریحی توجه کنند. درست است که این برنامه‌ها دارای هزینه است، اما اینها نیازمند حفظ قرآن است و در سایر برنامه‌های آموزش قرآن به همین شکل است.
وی پیشنهاد داد: بیاییم روش‌های مختلف قرآنی را از تمام کشورهای اسلامی به ویژه پیشگامان در زمینه آموزش قرآن بررسی کنیم و ببینیم چه روش‌هایی را ابداع کرده‌اند و در صورت توانایی آنها را پیدا کنیم. نباید بر روی روش‌های قدیمی و تکراری اصرار کنیم. افرادی باشند که این روش‌ها را شناسایی، کارشناسی و در صورت امکان تدریس کنند. چون این به‌روزرسانی روش‌های آموزش قرآن در مؤسسات باید مورد توجه قرار گیرد حتی در مؤسسات کوچک و یا مؤسساتی که بدون اسم و رسم هستند.
قائم مقام مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت جامعةالقرآن الکریم و اهل‌البیت(ع) بیان کرد: البته همان مؤسسات کوچک و یا بهتر بگویم جلسات خانگی قرآن نیز با روش‌های به روز و جذاب و خاص بتوانند موجب تشویق قرآن‌آموزان شوند.
نقش مؤسسات در مهجوریت‌زدایی قرآن در جامعه
وی در خصوص نقش مؤسسات در مهجورت‌زدایی قرآن، اظهار کرد: تشکل‌های قرآنی با فعالیت‌های خاص و خودجوشی که انجام می‌دهند در این زمینه نقش مؤثری دارند و در میان هستند مؤسساتی که تلاششان را انجام می‌دهند اما همانطور که مقام معظم رهبری فرموده‌اند فعالیت‌های قرآنی با چشم‌انداز مدنظر ما فاصله دارد.
طباطبایی با اشاره به فاصله ما در حوزه آموزش‌های عمومی قرآن با آن نقطه ایده‌آل، عنوان کرد: باید کاری کنیم که مردم با الفاظ قرآن آشنا شوند و آشنایی با معانی و تفسیر و … در قدم‌های بعدی است.
وی اظهار کرد: در زمینه آشنایی عموم جامعه با الفاظ قرآن می‌توان کارهای زیادی انجام داد و هرچه مؤسسات در این زمینه کار کنند باز هم کم است و باید با نهادها، ادارات و دستگاه‌های مختلف قرارداد بست و مربیان قرآن را برای برپایی دوره‌های آموزش عمومی قرآن اعزام کنیم.
اگر ترویح فرهنگ قرآنی حز اولویت‌ها باشد، پیشرفت خواهیم کرد
قائم مقام مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت جامعةالقرآن الکریم و اهل‌ البیت(ع) با اشاره به دوره‌های غیرحضوری در مؤسسات برای افرادی که توانایی حضور در دوره‌ها را ندارند، تصریح کرد: لذا تمام نهادها با توجه به بودجه‌های فرهنگی که برعهده دارند بتوانند اساتید خوب قرآنی را جذب کنند و با برنامه‌ریزی هفته‌ای چند جلسه، دوره آموزش عمومی قرآن داشته باشند، گامی است که می‌توان عموم جامعه را با قرآن آشنا کنیم.
طباطبایی اضافه کرد: بخشی از این کار به دستگاه‌هایی باز می‌گردد که از لحاظ مالی بودجه‌های این کار دست آنهاست و می‌توانند تخصیص دهند و بخش دیگر آن نیز اولویت‌بندی در زمینه کارهای کشور و همچنین در زمینه کارهای فرهنگی است. آیا اولویت کارهای قرآنی است؟ و اگر بحث گسترش فعالیت‌های قرآنی و ترویج فرهنگ قرآنی جزو اولویت‌های اول باشد، شاهد پیشرفت خواهیم بود.
وی ادامه داد: برخی از هزینه‌ها برای برپایی بهتر دوره‌های آموزش قرآن لازم است، گاهی می‌بینیم مربی و قرآن‌آموز و علاقه ‌هست اما اینکه فضای مناسبی برای برپایی این دوره‌ها باشد، نیست و لذا باید اولویت کاری مسئولان و افرادی که به فکر پیشرفت کارهای قرآنی هستند، بحث‌های قرآنی و کمک به هرچه بهتر برگزار شدن، کلاس‌های قرآنی باشد.