خبرنگاران ورزشی هرچند که در کنار ورزشکاران قرار میگیرند و شاید عامل انتقال میلیونی و میلیاردی یک بازیکن باشند، اما سر به زنگاه فراموش میشوند، اصلاً گاهی میگویند بود یا نبودشان مگر مشکلی را هم دوا میکند، ولی آری گاهی یک خبرنگار میتواند با یک خبر امیدوارکننده یک تیم ملی را از بحران روحی نجات دهد، آنجا که خبرنگاران گفتند ” 80 میلیون نفر یک ضربان، یک ملت” و آن را تا آنجا که توانستند نشر دادند، نشر دادند و نشر دادند تا آنجا که حسابهای صفحات اجتماعی ورزشی دنیا نوشت دلمان تنگ میشود برای همدلیهایتان، ولی شاید همین فردا یک خبرنگار ورزشی برای نوشتن یک واقعیت، با بی انصافی له شود، ولی کسی صدایش را نشنود. این حال و روز ورزشی نویسان است. روزی که در تقویم دیده میشود، اما احترامی به آن گذاشته نمیشود.
به گزارش هرمزبان به نقل از ایسنا، با توجه به روز جهانی ورزشی نویسان با منوچهر زندی -عضو افتخاری و مادامالعمر هیئت رئیسه انجمن جهانی ورزشی نویسان ایران (جهان)- و مسعود افشاری -روزنامهنگار ورزشی اصفهانی- گفتگویی داشتیم که در ادامه بخش هایی از آن را می خوانید:
خصلت خبرنگار ورزشی
منوچهر زندی: شخصی که خواهان ورود به کاری است باید ابتدا عشق به آن داشته باشد و در مرحله بعد استعداد آن کار را نیاز دارد. این روزها علم بیش از پیش به هر حرفهای ورود پیدا کرده است. در حرفه خبرنگاری ورزشی کار خبرنگار کمی سختتر میشود، چراکه باید با علم این ورزش آشنا باشد. به تعریفی دیگر روزنامهنگاری ورزشی باید عشق و علاقه و استعداد این کار را داشته باشد در کنار آن باید به علم ورزش و جامعهشناسی نیز بهخوبی اشراف داشته باشد.
برخلاف واقع که فکر میکنند ما با عامه مردم کار داریم حرفه ما بسیار سخت است، خبرنگار ورزشی باید جامعه خود را شناسایی کند برای مثال تیم ملی فوتبال ایران مقابل اسپانیا شکست خورد و برابر پرتغال به تساوی دست پیدا کرد حال روزنامه نگار ورزشی باید چگونه به این موضوع بپردازد؟ انتقاد یا تعریف کند؟
وجود رسانههای مجازی
در دنیای امروزه باید حتماً به زبانهای کشورهای دیگر و فضای مجازی اینترنت آشنایی کامل داشته باشیم. امروزه با به وجود آمدن رسانههای مجازی نیاز است که رسانهها سرعت خود را بیشتر کنند. رسانههای مکتوب باید هرچه سریعتر به این بخش ورود پیدا کنند، چراکه پیشبینی میکنم که سرنوشت رسانههای مکتوب بدتر از این خواهد شد. امروزه رسانههای بزرگ مکتوب دنیا به فضای آنلاین ورود پیدا کردند و در کنار آنیک بخش کوچک مکتوب نیز چاپ میکنند تا مخاطبان سنتی خود را هم پوشش داده باشند.
اثرگذاری رسانههای داخلی
رسانههای داخلی همیشه اثرگذار بودند، رادیو و تلویزیون ایران نقش مهمی اطلاع رسانی دارند، اما با این حال امیدوارم علم بیش از پیش به رسانههای ما و رادیو و تلویزیون وارد شود.
کار ما بیاجر است
رسانهها به خبرنگاران خود که ورزش را تبلیغ میکنند باید بها دهند، چراکه آنها جلوگیری میکنند از هزینههای گزافی که باید برای درمان اعتیاد و … داده شود. با 40 سال سابقه کار باید بگویم هیچ کدام از ورزشی نویسان تأمین نیستند و دستمزدی که پرداخت میشود کمترین میزان ممکن است. امیدوارم به این مسئله رسیدگی شود، ۷۰ درصد همکاران من زیرخط فقر حرکت میکنند و بیمه نیستند. تضمین شغلی برای آنها وجود ندارد و هیچکس جرأت ورود به این ماجرا را ندارد. سالها بهعنوان مسئول انجمن به دنبال ورود به این موضوع بودم، ولی هیچکس حاضر به شکایت از مدیرمسئول خود نیست و ما نیز بدون شکایت نمیتوانیم این موضوع را عملی کنیم.
این عدم تأمین مالی برای همکارانم باعث میشود تا در چند رسانه کار کنند و زمانی که فرد روزی ۱۴ ساعت کار می کند و تأمین مالی هم نمی شود، معلوم است که کار شایان توجهی نمیتوان ارایه کرد و حتی ممکن است به فساد کشیده شود. به عنوان مثال میتوانم با چند دقیقه صحبت کردن یک باشگاه چند 10میلیاردی را به هم بریزم، اما وقتی حقوق من مناسب نیست من با باشگاه زد و بند میکنم و تأمین میشوم.
درود میفرستم به همکاران خودم که افراد سالم در آنها نسبت به ناسالم و فاسد بیشتر است، ولی شرایط کاری ما ایجاب میکند که مدیران به خبرنگاران بیشتر توجه کنند. این اتفاق برای داوران هم اتفاق افتاده است وقتی دریافتی داوران در جهان را مشاهده می کنیم آنها رقمهای بالایی دریافت میکنند تا با کسی لابی نکنند و سرنوشت تیمها تغییر نکند. همکاری را میشناسم که از جنوبیترین نقطه شهر به سرکار میآید و با حقوق یک میلیون تومان و بدون بیمه کار میکند.
با توجه به روز جهانی ورزش بنده اعتراض صمیمانه خود را به مدیران اداره ارشاد و مدیرانی که به همکاران من ظلم میکنند، اعلام میکنم.
دشواریهای حوزه ورزشی
مسعود افشاری: خبرنگاری شغلی سخت است، چراکه خبرنگاران باید در مکانهای سخت و خطرناک کار کنند. خبرنگار باید اخبار را به درستی، سرعت و دقت انتقال دهد، به همین دلیل وظیفهاش بسیار سنگین میشود. کوچکترین اشتباهی که در این حوزه انجام شود نه تنها به خودش، بلکه باعث میشود که مخاطب هم دچار عدم تأمین سلیقه شود.
اخبار ورزشی درگیر زمان است و ممکن است اخبار و اطلاعات به ثانیه عوض شود و فشاری که بر روی خبرنگار ورزشی برای پوشش اخبار وجود دارد، بیشتر از بقیه حوزهها است. برای مثال؛ شما به کنفرانس خبری یک مدیر میروید تا خبر تهیه کنید، پوشش اخبار این کنفرانس خیلی به سرعت وابسته نیست و اگر نیم ساعت دیر شود اشکالی ندارد، ولی خبرنگار ورزشی باید در لحظه آن خبر را پوشش دهد و همیشه با ثانیهها سروکار دارد. این امر باعث میشود استرس مضاعف به خبرنگار وارد شود.
بحث دیگری که وجود دارد، تاریخ برنامههای ورزشی است. بیشتر فعالیتهای ورزشی مهم در ایران در ایام تعطیل برگزار میشود. خبرنگار برای پوشش مسابقات مجبور است که از تعطیلات خود در کنار خانواده صرفنظر کند و به پوشش رخداد ورزشی بپردازد، درحالی که در بقیه حوزهها معمولاً اتفاقات در روزهای عادی اتفاقی میافتد.
مخاطبانی سخت خوراک
مخاطبان ورزش از لحاظ روحی روانی افرادی هیجانی، بسیار فعال، جستجوگر و مطالبه گر هستند، ولی نیاز مخاطب سایر سرویسهای خبری راحتتر برطرف میشود و تأمین خوراک خبری مخاطبان ورزش بسیار سخت است.
امروزه پرداختن به ورزش از جنبههای متفاوتی انجام میشود، برای مثال اقتصاد ورزش یا تأثیرگذاری ورزش در درمان بیماریها و … که موضوع بسیار مهمی است. ممکن است رسانه شما سرویس پزشکی نداشته باشد یا حتی مجلاتی که به حوزه بانوان میپردازند آنها هم حتی دو صفحه خود را به ورزش اختصاص دادند. بااینحال نمیتوان مرزبندی میان خبرنگاران ورزشی با بقیه خبرنگاران کرد.
خبرنگاری، شغلی سخت با درآمدی کم
بعید میدانم خبرنگاران با فعالیت در این حوزه از لحاظ مالی تأمین باشند. ۱۰ درصد خبرنگاران یک حقوق ثابت بهاصطلاح «بخور نمیری» دارند، ولی ۹۰ درصد آنها حالت حقالتحریر دارند و اگر خبرنگاری نتواند به هر دلیلی مدتی فعالیت داشته باشد باید از پس انداز خود استفاده کند، اگر مشکلات اقتصادی این حوزه را بخواهیم بیشتر بررسی کنیم کم درآمدترین قشر، خبرنگاران هستند که در چند سال اخیر به نسبت تورم اقتصادی، حقوق آنها کمترین افزایش را داشته است.
شما مجبورید که از جسم خود بگذارید تا این کار را انجام دهید اما درآمدی کم دریافت کنید. البته وزارت ارشاد اقداماتی کرده که رسانهها و خبرنگاران خود را تحت بیمه قرار دارند ولی این موضوع ظرفیت محدودی دارد و بحث مالی آن نیز برای رسانهها مهم است.
در اصفهان قلم فروشی وجود ندارد
فضای حاکم در رسانههای شهرستانها نسبت به رسانههای پایتخت متفاوت است، در برخی از رسانهها ممکن است خبرنگاران قلم خودشان را به هر دلیلی بفروشند و علیه یا له یک بازیکن بنویسند ولی اعتماد و اطمینان دارم که حداقل در اصفهان خبرنگاران به سمت این موضوع نرفتند. هر شخصی که در این فضا کاری انجام میدهد به دنبال درآمد آب باریکهای است و حتی عده ای به صورت رایگان در این فضا کار میکنند.
سهم صفر درصدی خبرنگاران و تماشاگران از ورزش میلیاردی
در ورزش به ویژه فوتبال تراکنش بالای مالی صورت میگیرد و سالانه مبالغی نزدیک به ۶۰۰ میلیارد تومان شامل تبلیغات، نقل و انتقالات بازیکنان و … انجام میشود، که همه افراد تأمین مالی میشوند، ولی نزدیک به صفر درصد از این رقم ها سهم خبرنگار میشود. البته در صنف ما نیز خبرنگار دلال وجود دارد که بهتر است بگویم دلالی که در لباس خبرنگار ورود پیداکرده است. در هر کاری عیب وجود دارد و نمیتوان گفت که در کار ما هیچ عیبی وجود ندارد .
لزوم احترام بیشتر باشگاهها به خبرنگاران
باشگاههای شهرستانی خوبی همچون سپاهان، ذوبآهن، تراکتورسازی و فولاد را داریم که در چند سال گذشته توانستهاند شانه به شانه با تیمهای سرخابی تهران رقابت کنند. با توجه به جو قرمز و آبی تهران و اعتقاد رسانههای این شهر به این موضوع که در مقابل تیمهای پرطرفدار تهران هیچ وقت تیمهای شهرستانی حق موفق شدن ندارند، رسانههای ورزشی شهرستان می توانند خط مقدم دفاع از شخصیت تیمهای شهرستانی باشند و تا کنون نیز به خوبی در مقابل رسانههای سرخابی تهران مقاومت کردهاند. بنابراین انتظار میرود خبرنگاران اصفهانی که تلاش میکنند تا در مقابل هجمهها از باشگاههای شهر خود حمایت کنند، از لحاظ شخصیتی و احترام بیشتر مورد توجه باشگاهها قرار گیرند.
گزارش از:یوسف نصر اصفهانی- خبرنگار ایسنا