ریحانه حقانی، معاون پژوهش جامعة الزهراء(س) در گفت و گو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) در بررسی تناسب اشتغال زنان با سبک زندگی اسلامی گفت: برای ارایه نظریه دقیق باید چند جنبه در این مسئله بررسی شود. وظیفه ذاتی یک زن، خانهداری و مادری برای تربیت فرزند و استحکام جایگاه خانواده است و بر خلاف چیزی که امروز در حال رواج است نباید مورد کم اهمیتی قرار بگیرد.
حقانی بیان کرد: حضور زنان در جامعه و اشتغال آنان نیز از دو منظر قابل بررسی است؛ یکی اینکه این حضور در برخی مواقع، ذاتی و در برخی مواقع نیز عرضی و ثانوی خواهد بود؛ مثلا برای یک خانم سرپرست خانوار، وجود شغل، امری ثانوی تلقی نمیشود یا برای برخی از دختران مجرد این حضور ضروری است و از طرفی برخی مشاغل به گونهای است که وجود بانوان در آن ضرورت دارد.
این استاد جامعة الزهراء(س) تصریح کرد: جنبه دیگر در این مسئله، رعایت شرایط و ضوابط شرعی برای هر نوع حضور اجتماعی از یکسو و از طرف دیگر نیز انتخاب کار مناسب ظرافتهای روحی زنانه است که باید در این بررسی لحاظ شود.
حقانی با تاکید بر لزوم بررسی تاریخچه حضور زنان در ایران و اسلام در عرصه اجتماعی و سیاسی و اقتصادی بیان کرد: این تاریخچه تجارب ارزشمندی برای ما خواهد داشت و از آن جمله که اصل اولیه برای بانوان، تربیت نسل آینده و تامین عاطفی خانواده خویش است ولی در برخی شرایط حضور اجتماعی و شغلی زن در جامعه نیز به خصوص با توسعه و پیشرفت رو به تزاید کنونی، ضروری است.
معاون پژوهش جامعة الزهراء(س) به فرمایش مقام معظم رهبری در این خصوص اشاره کرد و ادامه داد: مقام معظم رهبری با نگاه روشنبینانهای که در عرصههای مختلف سیاسی و اجتماعی دارند، میفرمایند که حضور زنان در عرصه اجتماعی و اشتغال تا جایی که باعث حفظ حریم خانواده شود و کرامت زن زیرسؤال نرود و زن وادار به خشوع و خضوع و تذلیل نشود اشکالی ندارد و این اصل باید در تمامی امور مربوط به زنان رعایت شود.
استاد و پژوهشگر جامعة الزهراء(س) ادامه داد: امروز در برخی مشاغل مانند پزشکی، و برخی شغلهای مرتبط با آن، در دانشگاهها که تفکیک جنسیتی وجود دارد و در مدارس و برخی مشاغل دیگر حضور زنان نه تنها مورد اشکال نیست بلکه لازم و ضروری است.
حقانی با تاکید بر اینکه در تحلیل جامع نسبت به حضور زنان در عرصه اشتغال باید مبانی، ضرورت و جوامع مختلف آماری را در نظر بگیریم و نمیتوان معیار واحدی برای همه بانوان در همه مناطق کشور و در هر قشر و سطحی ارایه کرد ادامه داد: آنچه به عنوان اصل پایدار و مهم در این مسئله میتوان ذکر کرد، جواز حضور زن در عرصه اجتماعی با رعایت مسایل شرعی از یکسو و لحاظ کردن ظرافتهای روحی زنانه است؛ بنابراین برخی امور مانند راننده اتوبوس شدن و یا مشاغل سخت به هیچ وجه شایسته یک زن نیست.
معاون پژوهش جامعة الزهراء(س) تصریح کرد: اگر در جایی در آمد مرد خانواده با وجود زحماتی که میکشد نتواند کفایت زندگی را داشته باشد زن به صورت ثانویه میتواند وارد مقوله اشتغال شود.
وی افزود: اما در برخی موارد این حضور اساسا ضرورتی ندارد و از آن جمله این که خانوادهای از لحاظ مالی تامین هستند ولی تحت تاثیر فرهنگ نادرستی که در سال های اخیر رواج زیادی یافته و جایگاه زن خانهدار را تخریب میکند به مشاغل نامناسب رومیآورند که تهدیدکننده جایگاه خانواده و زن در جامعه است.
حقانی تاکید کرد: در مجموع نظر اسلام در مورد اشتغال بانوان مشروط به یکسری از مبانی و ضرورتهای ویژه است که در میانه افراط و تفریط و در خط عدالت است در حالی که برخی مکاتب دیدگاههای افراطی و برخی نیز تفریطی ارایه میدهند.
معاون پژوهش جامعة الزهراء(س) با تاکید بر اینکه وجود افراط و تفریط ناشی از عدم معرفی درست سبک زندگی اسلامی است عنوان کرد: مقام معظم رهبری در سالهای اخیر بهکرات در مورد تهاجم فرهنگی برای فروپاشی خانواده و بنیانهای دینی مردم تاکید فرمودهاند؛ زیرا تغییر فرهنگ عامل بسیاری از مشکلات اجتماعی و سیاسی نیز میشود و متاسفانه برخی از مشکلاتی که در جامعه ما نیز وجود دارد ناشی از تاثیرگذاری همین فرهنگ مهاجم است.
این محقق و پژوهشگر جامعة الزهراء(س) به نقش حوزه علمیه در این عرصه اشاره و تاکید کرد: ظرفیت منبر و سخنرانی و نوشتن و قلم زدن ظرفیت اندکی نیست و باید همه حوزویان اعم از بانوان و آقایان تبیین سبک زندگی اسلامی را در اولویت تبلیغی و پژوهشی خود قرار دهند البته فراهم شدن شرایط اجتماعی از سوی مسئولان و برنامهریزی مناسب برای هدایت بانوان در مشاغل متناسب با آنان نیز نباید مورد غفلت قرار گیرد.
حقانی تصریح کرد: وظیفه حوزه، برنامهسازی، تبیین ضرورتها و فرهنگسازی با توجه به تبلیغات دشمن است تا در منابر، سبک زندگی بیشتر مورد توجه قرار گیرد و مسایل به صورت ملموس و کاربردی برای مردم تبیین شود.
حقانی عنوان کرد: در مقوله حضور زنان در مشاغل کلان دولتی نیز مبانی و ضرورت آن باید بررسی شود و همان شرایطی که بیان شد باید در نظر گرفته شود؛ زیرا اسلام فی نفسه با این حضور مخالف نیست ولی باید ببینیم حضور زن در مشاغل کلان ضرورت دارد یا خیر البته در بحث قضاوت موضوع تفاوت میکند و نظر فقها در این مسئله روشن است.