خبرگزاری مهر – گروه استان ها: بوی ماه رمضان یکبار دیگر در کوی و برزن دیار قومس پیچید، ماهی که مهمانی خدا است، ماهی که ماه خدا محسوب میشود و خداوند در آن حسنات را میافزاید و گناهان را پاک میکند و آن ماه برکت است و رسولالله(ص) درباره آن میفرمایند «اگر بنده ارزش ماه رمضان را بداند، آرزو میکند که سراسر سال، رمضان باشد.»
شهر رمضان ماه نزول قرآن، ماه نعمات الهی از امروز در حالی برای مردم دیار ۷۰۲هزارنفری قومس آغاز میشود که قریب به ۱۰هزار نفرشان روزه اولی هستند روزه اولیهایی که با عشق به نزول برکات الهی از امروز امساک میکنند اما رمضان برای آنها که قدردان آن باشند عیدی است به بزرگی همه اعیاد مسلمانان و چه خوش آنکسی که بیشترین بهره را از همین نخستین روز از ماه مهمانی نعمات خدایی ببرد.
آداب ماه رمضان
یک کارشناس مسائل دینی و مذهبی درباره آداب ماه رمضان به خبرنگار مهر، گفت: استان سمنان نیز مانند سایر نقاط ایران اسلامی است اما از معدود آدابورسوم خاص برای این ماه میتوان به روخوانی در شاهرود و شبی خوانی در سمنان یادکرد افرادی که بانی و ساز و صلوات در کوی و برزن میچرخند تا حلول ماه نور را بشارت دهند همچنین سحری خوانی در برخی نقاط مانند کلاته خیج، مزج و جیلان جریان دارد که در سالهای سال توسط نادعلی، هنرمند بومی مزجی انجام میشد از سوی دیگر در دیباج دامغان نیز مراسم مشابهی برگرفته از آداب مازنی در جریان بود که در سالهای اخیر کمتر آن را دیدهایم.
حجتالاسلام ابراهیم صفایی بیان کرد: اما درباره آداب دینی ماه رمضان باید گفت از امام صادق(ع) نقل است میفرمایند «هر کس سه روز آخر ماه شعبان را روزه بگیرد و به روزه ماه رمضان وصل کند خداوند ثواب روزه دو ماه پیدرپی را برایش محسوب میکند.»همچنین غسل روز آخر شعبان و دعای افتتاح، دعای ورود به ماه رمضان و همچنین پوشیدن لباس مرتب و تمیز ثوابی بسیار دارد از سوی دیگر در روایت آمده، کسی که در وقت افطار و سحر، سوره قدر بخواند، در مابین این دو وقت، اجر شهید درراه خدا را خواهد داشت.
وی میافزاید: برخی آداب نیز مستحب هستند در طول روزهای ماه رمضان انجام شوند برای مثال کمک به همنوع در قالب کمکهای نقدی و یا جنسی، همچنین دراینباره اذکار و تسبیحات بسیاری نقلشده که برترین آنها، روزی صد مرتبه یا بیشتر صلوات بر محمد و آل محمد (ص) است، تلاوت قرآن، خواندن سوره قدر قبل از افطار و سحر و البته افطاری دادن به مسلمانان روزهدار که از اهم ثوابها محسوب میشود.
روزه شعبان را به رمضان متصل کنید
دیگر کارشناس دینی نیز درباره ماه رمضان، به خبرنگار مهر گفت: ماه رمضان ماه نزول قرآن است لذا رسول خدا(ص) میفرمایند «درهای آسمان در اولین شب ماه رمضان گشوده میشود و تا آخرین شب آن بسته نخواهد شد.» پس باید بسیار تلاوت کرد یکی از توصیههای همه ما به مسلمانان روزهدار تلاوت مکرر قرآن کریم در حد وسع است.
حجتالاسلام حسین ماروسی بیان داشت: یکی از کارهایی که بسیار در ماه رمضان تأکید شده، روزه متصل به این ماه از ماه شعبان است یعنی خوب است انسان مؤمن آخرین روز ماه شعبان را روزه گیرد سپس آن را به نخستین روز ماه رمضان متصل کند همچنین بهتر است غسل مافی الذمه ای به نیت پاکی ورود به رمضان انجامشده، لباسهای خوب بپوشد و نیت کند که ان شالله خدای متعال به او سلامتی گرفتن روزههایش را عطا فرمایند.
وی میافزاید: در وسائل الشیعه جلد هفتم نیز میخوانیم هر کس سه روز آخر ماه شعبان را روزه بگیرد و به روزه ماه رمضان وصل کند خداوند ثواب روزه دو ماه پیدرپی را برایش محسوب میکند، این بیان شیوای امام صادق(ع) کاملاً مبین این است که چقدر ارتباط معنوی عظیم بین شعبان و رمضان برقرار است و بهتر است از هم تفکیک نشوند.
رمضان ماه قرآن است
کارشناس حوزه علمیه سمنان نیز در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: هر چیز بهاری دارد و بهار قرآن ماه رمضان است این جمله از معصومان مبین اهمیت قرآن خواندن در ماه رمضان است و بهواسطه وجود ۳۰ جزء قرآن کریم معمولاً مسلمانان بهگونهای ماه رمضان را تنظیم میکنند که روزانه تلاوت یک جزء را داشته باشند.
حجتالاسلام علی عربی بیان داشت: امروز خوشبختانه با ورود فنّاوریهای وسیع در عرصه جامعه با چند کلیک پیاپی میتوان یک جزء قرآن را در ۲۰ دقیقه گوش کرد لذا مردم نباید از این فرصتهای طلایی بیبهره بمانند.
وی افزود: قرائت قرآن در تصفیه قلوب، جلا و صیقل جان و تن، ثواب الهی، آموختن از آیات الهی، تدبر در آنها و تفکر در باب قرآن و همچنین افتادن به یاد مرگ وزندگی بسیار مؤثر است لذا در ماه رمضان فراوان توصیه میشود تا مردم قرآن بخوانند.
اعزام مبلغ به مساجد استان سمنان
مدیرکل تبلیغات اسلامی استان سمنان نیز در گفتگو با خبرنگار مهر، ضمن بیان اینکه امروز شرایط برای بهرهگیری مسلمانان از نعمات ماه رمضان مانند تلاوت روزانه قرآن با حضور روحانیان آماده است، گفت: ۶۵۴ مبلغ بومی و غیربومی در ماه رمضان به اقصی نقاط استان اعزام شدند.
حجتالاسلام علی شکری بیان داشت: ۶۵۴ مبلغ شامل ۳۸۹مبلغ بومی زن و مرد و ۱۲۰مبلغ غیربومی در کنار مبلغان مستقر، طرح هجرت و طرح مساجد هیئتامنایی در ماه مبارک رمضان به اقصی نقاط مختلف استان اعزام شدند که رسالت تبلیغ و ترویج احکام الهی و تعالیم دینی را بر عهده خواهند داشت.
وی بابیان اینکه ۳۱۷مبلغ مرد و ۷۲مبلغ زن بومی در این طرح حضور دارند و ۱۰۱مبلغ مرد در کنار ۱۹مبلغ خواهر غیربومی نیز از دفتر تبلیغات قم به مساجد و تکایای استان اعزامشدهاند، افزود: همچنین۷۰مبلغ مستقر، ۵۵مبلغ طرح هجرت و ۲۰مبلغ هیئتامنایی نیز در طول ماه رمضان به تبلیغ دین مبین اسلام میپردازند تا درنهایت آمار اعزام مبلغ استان در طول ماه ضیافت الله به ۶۵۴نفر برسد.
مدیرکل تبلیغات اسلامی استان سمنان با تأکید بر اینکه احتمال افزایش تعداد روحانیان اعزامی با توجه به تقاضای مساجد، هیئتها و … است، خاطرنشان کرد: این مبلغان با حضور در مساجد مقوله برپایی نماز جماعت، احکام و تبلیغ دینی و مسائل روز مانند اقتصاد مقاومتی، اتحاد مسلمانان، الگوی زندگی اسلامی و … را ترویج میدهند.
غباروبی مساجد انجام می شود
رئیس تبلیغات اسلامی سمنان در گفتگو با خبرنگار مهر، بیان داشت: یکی از آداب و رسوم ویژه ماه رمضان، غباروبی مساجد پیش از این ماه است در سال گذشته تنها ۱۲۰ مسجد شهرستان سمنان و بیش از ۵۲۰ مسجد در سراسر استان سمنان غباروبی شدند که در سال جاری نیز این میزان سه درصد افزایش( به خصوص در مساجد روستایی) یافته است چرا که مردم دیار قومس با دل و جان به این کار اعتقاد دارند.
حجت الاسلام غلامرضا زاهدی بیان داشت: ماه رمضان برای مردم دیار قومس ماهی ویژه است چراغ مساجد در این ماه پرنور تر از همیشه است و مردم در اطعام و مهمان داری از یکدیگر پیشی می گیرند اما مساجد و قرآن کریم همیشه محور ماه رمضان بوده و امروز نیز هست.
وی می افزاید: از کافی نقل است که می نویسد رسول اکرم(ص) فرموده اند« هرکس مسجدی را جارو کند، خداوند برایش ثواب آزاد کردن برده ای را می نویسد و هرکس از مسجد ذرات ریز و گرد و خاک را که در چشم می رود بیرون کند خداوند بزرگ و بلند مرتبه برایش دوبرابر از رحمتش را می نویسد» این نشان دهنده اهمیت غباروبی مساجد در ماه رمضان است که مردم استان سمنان با دل و جان به استقبال این امر می روند و خود را برای یکماه مهمانی خداوند در خانه او آماده می سازند.
تلاوت قرآن در معابر عمومی
رئیس اداره امور قرآنی و دارالقرآن الکریم استان سمنان نیز در گفتگو با خبرنگار مهر، از اجرای طرح با قرآن در رمضان برای پنجمین سال متوالی در ماه رمضان خبر داد و گفت: این طرح در هشت شهرستان انجام می شود و هدف از اجرای آن تلاوت آیات نور توسط قاریان ممتاز استانی و شهرستانی است.
محمد دلالی بیان کرد: علاوه بر این طرح هر سال دارالقرآن الکریم تفسیر موضوعی یک سوره را نیز در ماه رمضان اجرا می کند که در سال جاری این برنامه به صورت مستمر در سطح استان سمنان برگزار می شود.
وی افزود: برای ایجاد امکان استفاده همگانی از آیات الهی همچنین در بلوار ها، پارک ها، اماکن تجمع مردمی، بوستان ها و … نیز طرح های تلاوت قرآن کریم با همکاری دستگاه های فرهنگی مانند اوقاف، سپاه، شهرداری ها و … برنامه ریزی شده که از روز نخست ماه رمضان اجرایی خواهد شد که تلاوت، تفسیر، نماز جماعت و ادعیه، مسابقه فرهنگی و … در زمره بخش های این برنامه های معنوی خواهد بود.
اطعام با عطر غذاهای محلی در افطار
یکی از آداب و رسوم مردم استان سمنان در ماه رمضان افطار و اطعام است این جا سرزمین رنگ ها و غذاهای ماندگار محسوب می شود و انسان های کویر نشین با سفره هایی فراخ جلوه هایی از مهمانی خدا را به رخ می کشند.نذری پختن دارای آداب خاصی در مردم استان سمنان است نذری تنها غذایی نیست که طبخ و سپس بین مردم توزیع شود، نذری یک فرهنگ است، یک آداب که ریشه در کهن سالان دارد مردم دیار قومس نذری را توزیع احساس خود با دیگران می دانند و برایشان نوعی دستاورد معنوی محسوب می شود.
تقریبا غیرممکن است در روستاهای استان سمنان کسی غذای محلی طبخ کند و آنرا حداقل به یک همسایه ندهد این در تارو پود مردم دیار قومس نقش بسته، نان ها آش ها دسر ها همه و همه سفره اطعام را رنگین تر از همیشه می کنند نذری راهی برای تشریک نعمات خدا است این را مردم دیار قومس از ته دل ایمان دارند همچنین دعوت مهمانان برای افطاری همیشه در زمره برنامه های ماه رمضان استان سمنان است. غذاهایی که بدون آنها ماه رمضان، ماه رمضان نمی شود.
مردم دیار قومس به نان هایی مثل پیچو که نوعی نان سنتی است و بیشتر در نواحی محلی شهرستان میامی طبخ میشود به استقبال رمضان می روند این نان مانند همه فرآوردههای نانی، با خمیری از ترکیب آرد گندم، آب، نمک و خمیرترش به دست میآید اما تفاوت عمده آن با سایر نانها افزودن مقادیر فراوانی زردچوبه، روغن و کنجد به خمیر اولیه است نان فطیر نیز ازجمله نانهای محلی شهرستان شاهرود و میامی است که خمیر آن از مخلوط آرد، روغن، شیر و شکر درست میشود پس از چند ساعت خمیر را بهصورت چانههای بزرگ درآورده و نان دوار فطیر را در تنور خانگی میپزند.نکته قابلتوجه درباره فطیر آن است که قدیمیها برای تخمیر خمیر نان فطیری، آن را زیر لحافکرسی میگذاشتند و برای پخت نان فطیر آدابورسوم مختلفی را اجرا میکردند که برای مثال میتوان به الک کردن آرد توسط بانوان محله و خواندن دعا در هنگام این کار اشاره کرد.
نانروغنی یا جزغاله(چربی گوسفند) بیشتر در شاهرود و شهمیرزاد در ماه رمضان تهیه میشود و مواد موردنیاز برای تهیه آن، چربی پخته دنبه گوسفند، ادویه، آرد گندم، نمک، ماست و مایهخمیر است.این نان در نواحی استان سمنان طرفداران بسیاری دارد جزغاله درگذشته بیشتر از امروز طبخ میشد و شاید دلیل آن نیز عدم تمایل زندگی شهری به مصرف روغن دنبه گوسفند در روزگار فعلی باشد زمانی که مردم استان سمنان برای مایحتاج روغن زمستان خود چربی گوسفند را برای تهیه روغن میپختند، تهمانده چربی حیوانی را برای طبخ نان جزغاله جمعآوری میکردند و نانروغنی معروف به جزغاله را به دو نوع مختلف طبخ میپختند. این نان برای روزه داران سرشار از انرژی است.
غذاهای رمضانی عطر و بویی خوش دارند
در استان سمنان عطر غذاهای رمضانی نیز فراوان است بخماست از بهترین نانهای مخصوص سمنان است که با آرد سفید کم سبوس و آب نخود، در ماه رمضان و عید نوروز درست میشود. ابتدا نخود خام را در داخل آب قرار میدهند و پس از یک روز آب نخودها را با آرد، خمیرمایه و نمک مخلوط میکنند سپس آن را برای پخت ساعتی استراحت میدهند در پختن بخسمات از کاسههای کوچک مخصوصی که درگذشته مسی بودند استفاده میشود. خمیر بخسمات روی قالبها قرارگرفته و با شیره انگور تزئین میشود و برای طبخ در کوره یا تنور جای میگیرد بخسمات بسیار مقوی و خوشمزه است.
یکی از غذاهای محلی بسطام است که آن را در دسته آبگوشتها نیز میتوان طبقهبندی کرد این غذا با طبخ پیازداغ، در دیگ مسی یا همان قلیف و افزودن آب، ادویه، نخود، لوبیا، سبزی آش و گوشت چرب گوسفند آغاز میشود و در ادامه، زردآلوی نارس که در شاهرود به آن زنگلاچو یا چاقاله نیز میگویند، به مخلوط یخنی افزوده می شود همچنین جوش بره یکی از خوشمزهترین غذاهای محلی استان سمنان است که البته یکی از دشوارترین دستورالعملهای پخت در بین آشهای این دیار را نیز به خود اختصاص داده است. طبخ این غذا بیش از یک ساعت در مرحله پایانی به طول میانجامد و پس از اتمام آن، جوش برهها در کاسههای سفالین ریخته و روی آن با کشک، پیازداغ، نعناع داغ و فلفل قرمز تزئین میشود از سوی دیگر کله یا کال جوش یا ماست جوش از غذاهای مشترک بین مردم دیار خراسان و قومس است این غذا را نیز میتوان در زمره آشها طبقهبندی کرد که طعمی بسیار دلچسب و پرطرفدار دارد.این غذای محلی با پیازداغ فراوان و سیر تازه سرخشده در روغن گوسفندی آغاز میشود و در ادامه به آن زردچوبه، گشنیز، مرزه و فلفل افزوده میشود پس از کمی درنگ، محلول آب و ماست چکیده به پیاز، سیر و سبزیها افزودهشده و برای مدت ۱۵دقیقه میجوشد.
مردم استان سمنان همچنین قیمه و عدس پلو را نیز فراموش نمی کنند تقریبا ماه رمبارک رمضانی نیست که اطعامی از این دو نوع غذا در ملاء عام نباشد این را باید از مردمی پرسید که دل های کویری شان به وسعت آسمانی نیلگون نقره فام است. مردمی از جنس کویر با دل هایی پر از ایمان.