هرمزبان | اخبار هرمزگان و منتخب اخبار ایران و جهان اخبار هرمزگان | گزیده اخبار ایران و جهان | تحولات منطقه
بە گزارش خبرگزاری فارس از سنندج، اقتصاد ایران از آن جهت که در آن مالکیت خصوصی وجود دارد، یک نظام سرمایه‌داری است و از آن جهت که بخش اعظم سرمایه‌ها در کنترل مستقیم و غیرمستقیم دولت است، یک اقتصاد دولتی بشمار می‌آید.
اقتصاد موضوع مهمی است و در همه کشورها با جدیت و برنامه‌‌ریزی خاصی پیش می‌رود، در سالیان اخیر اقتصاد ایران با نوسانات و مشکلاتی همراه بوده است و یک روند کاهشی را شاهد بوده‌ایم.
اقتصاد استان کردستان نیز که متاثر از وضعیت اقتصادی کشور است و لو اینکه این استان به دلیل عقب‌ماندگی‌های گذشته و همچنین صنعتی‌نبودن، با مشکلات مضاعف‌تری در بخش اقتصادی مواجه است به گونه‌ای که شاید در طول این چند سال اخیر تعدادی از کارگاه‌های تولید هم با شکست مواجه شده‌اند.
برای آگاهی از وضعیت اقتصادی استان کردستان با سیدکمال حسینی رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی سنندج مصاحبه‌ای انجام دادەایم که در ادامه می‌خوانید.
حسینی اعتقاد دارد، امنیت اقتصادی مسأله مهمی است که باید مدنظر قرار گیرد و با امنیت سیاسی تفاوت دارد، در واقع وقتی کسی فعالیت اقتصادی را آغاز می‌کند باید از این مطمئن باشد که قوانین و مقررات حمایت‌های لازم را از او انجام می‌دهند.
فارس: جناب آقای حسینی شما به نوعی نماینده بخش خصوصی در زمینه‌های تولید، تجارت و کشاورزی هستید، و از همه مسائل و مشکلات این بخش‌ها اطلاع دارید، با این اوصاف، وضعیت اقتصادی استان کردستان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
این روزها نه تنها در کردستان بلکه در کل کشور وضعیت خوبی را در بحث اقتصاد شاهد نیستیم.
با توجه به شرایط و اطلاعات ناشی از وضعیت منطقه و سطح جهانی و تحریمهایی که علیه کشور ایران صورت گرفتە، هرچند بعد از برجام امیدهایی در روند توسعە اقتصادی شکل گرفت اما مسائل اقتصادی برای رسیدن به یک شرایط عادی و مطلوب فرایند طولانی را باید طی کند.
متأسفانه در حال حاضر شرایط اقتصادی نه تنها مطلوب نیست بلکه رو به مسیر سخت‌تری در حرکت است.
من به عنوان فعال و نماینده بخش خصوصی در اتاق بازرگانی، هیچ وقت امیدم را از دست ندادە و نمی‌دهم، یک سری عوامل هستند کە حل یکی از آنها منجر به تأثیرگذاری در اقتصاد نمی‌شود.
اقتصاد در کشورما سیاسی است و تغییر وضعیت اقتصاد از ابعاد سیاست نشأت می‌گیرد و همین امر موجب بدترشدن وضعیت اقتصاد شده است.
اقتصاد مسأله مهمی است اما هنوز برای بعضی از اقشار جامعه، اقتصاد و شرایط بحرانی اقتصاد کشور روشن نشده است و این بحران همانند جنگ، سیل و سایر مسائل طبیعی است که در هر کشوری پیش می‌آید، پس همە ما باید برای مقابلە با آن تجهیز و آماده باشیم.
در شرایط بحرانی اقتصاد کشور، کسی کە فعال اقتصادی، تاجر و یا تولیدکنندە است و با تولید به اقتصاد این مملکت کمک می‌کند، نیاز به همکاری بیشتری از سوی مسوولان دارد، اما هنوز این فهم مشترک در مردم، جامعه و یک سری از ارگان‌های دولتی ایجاد نشده است کە در چنین شرایط بحرانی، همه باید با هم همکاری داشته باشند.
در سطح کلان، مدیران عالی‌رتبه و دستگاه‌های مختلف همیشه شعار می‌دهیم که باید اقتصاد در بین مردم نهادینه شود، در چند سال اخیر ما از اقتصاد مقاومتی، کار و سرمایه ایرانی و موضوعات مربوط به اشتغال صبحت می‌کنیم و معلوم است که این یک تفکر و واقعیت مهم در جامعه است و همه باید به آن مسلح باشند و برای توسعه آن جهاد لازم است که حتی ما جهاد اقتصادی هم داشتیم، تمام این مسائل نشان می‌دهد که اولویت اول کشور بحث اقتصاد است اما هنوز اهمیت این موضوع به لایه‌های پایین جامعە نرسیدە است.
بسیاری بر این عقیده هستند که درمان درد رکود فعلی، سرمایه‌گذاری است و ما برای جذب سرمایه‌گذار خارجی هزینه‌های بسیاری را متحمل می‌شویم، اما اگر ما تمام این وقت و انرژی را برای سرمایەگذاران داخلی خودمان که بدون هیچ منت و هزینه اضافه‌ای حاضر به انجام کار هستند صرف کنیم، قطعا نتیجه بهتری خواهیم گرفت.
در حاضر حال ما سرمایەگذارانی را داریم که سرمایه زندگی خود برای ایجاد کار و فعالیت وارد چرخە اقتصاد کرده‌اند و برای ادامه کار دچار مشکلاتی چون بیمە و مالیات هستند، اگر ما بتوانیم این موانع و مشکلات را از سر راە سرمایەگذاران داخلی برداریم خیلی به صرفه‌تر از ورود سرمایه‌گذار خارجی است، در واقع همان‌گونە کە هزینه نگهداری یک مشتری کمتر از هزینه جذب مشتری جدید است اگر ما از تولیدکنندگان خومان حمایت کنیم خیلی بهتر است.
فارس: صحبت‌های جنابعالی درست و بجاست، اما ما کارگاه‌هایی داریم که اگر تسهیلاتی به آنها داده شود شاید از ورشکستگی رهایی یابند و مشکلات آنها حل شود که به نظر شماها به عنوان بخش خصوصی و حتی مسوولان دولتی، از بانک‌ها گلایه دارید، دلیل چیست؟
بله. واقعا درست است، مشکل دیگری کە ما در بحث توسعه اقتصادی در استان کردستان با آن مواجه هستیم عدم همکاری و تلاش بانک‌ها در جذب نقدینگی بیشتر بە داخل استان است.
از تعداد 155 مورد واحد معرفی شده از طرف کارگروه تسهیل استان به بانک‌ها برای دریافت تسهیلات، به مبلغ یک هزار و 277 میلیارد ریال فقط تعداد 39 مورد به مبلغ 284 میلیارد ریال پرداخت شده یعنی از نظر تعداد معادل 22 درصد بوده است، 67 درصد پرداختی‌ها به واحدهای فعال پرداخت شده، 46 درصد مشکلات عدم پرداخت ناشی از عدم تصویب در بانک‌ها است و در حال حاضر ما رتبه 27 کشوری را داریم.
سود بالای تسهیلات، بدهکاری معوق واحدها و عدم استمهال آن از سوی بانک‌ها، بعضا عدم پذیرش محل اجرای طرح از سوی بانک‌ها و بهانه آوردن اینکه ارزش محل طرح از مبلغ تسهیلات بیشتر است از جمله مشکلات موجود در این زمینه است.
ما بە عنوان بخش خصوصی از مسوولان استان تقاضا داریم، با مدیرانی که فعالیت و تلاش لازم را در راستای پیشرفت و توسعه استان ندارند برخورد لازم صورت گیرد و مشکلی کە ما در بیشتر ارگان‌ها با آن روبرو هستیم عدم انتقادپذیری مسوولین است و هنگامی کە کسی واقعیت را بیان می‌کند و انتقاد سازندەای دارد به جای حل مشکل با انتقاد کننده برخورد می شود، مسوولان استان باید یک سقف کاری را با آمار و ارقام مشخص برای دستگاه‌ها و مدیران تعیین کنند که اگر زمانی به این سطح مطلوب دست نیافتند، پاسخگو باشند.
مسوولان دولت فعلی معتقد به این هستند که تولید که تنها راه توسعه است اما متأسفانه هنوز این صحبت‌ها عملیاتی نشده است و در استان کردستان هم این مسأله، دغدغه آقای استاندار و بسیاری دیگر از مسوولان است اما این دغدغه‌ها باید اجرایی شوند و پیگیری‌های بیشتری صورت پذیرد.
فارس: آیا استان کردستان پتانسیل لازم را برای جذب سرمایه‌گذار دارد؟ اگر چنین است چرا از این ظرفیت‌ها استفاده نمی‌شود؟
بله. استان کردستان پتانسیل و شرایط لازم سرمایه‌گذاری را دارد، اما سرمایەگذاری موضوع حساسی است و زیرساخت لازم دارد و این زیرساخت‌ها در استان ما ضعیف است، بحث حمل و نقل‌های هوایی و زمینی از جمله مشکلاتی است که هنوز آن طور که باید و شاید بە آن توجه نشده است.
در دو سه سال اخیر سرمایه‌گذاری‌هایی در سطح استان انجام شده است اما کافی نیست، تلاش‌هایی که در حاضر انجام می‌شود اگر 20 سال قبل‌تر صورت می‌گرفت حتما نتیجه بهتری کسب می‌شد اما الان ما نیازمند تلاش و جدیت بیشتری در این زمینە هستم، قبلا اصلا تفکر سرمایەگذاری در استان وجود نداشت اما الان وضعیت خیلی بهتر شده است.
ما پتانسیل لازم را در زمینەهای آی. تی، گردشگری، صنعت و … داریم اما باید شرایط ویژەای از سوی دولت برای ما تعیین شود تا ما انگیزە لازم را برای جذب سرمایەگذارهای داخلی و خارجی داشته باشیم.
بستەهای ویژەای برای تعادل و جبران عقب‌افتادگی استان‌هایی کە از بودجه کمی برخوردارند لازم است، چرا کە در این شرایط مساوی برای همه، در استانی که هم از لحاظ مالی و هم از لحاظ زیرساخت ضعیف است، کسی حاضر به سرمایەگذاری نیست پس دولت باید بستەهای تشویقی قوی‌تری را برای ایجاد انگیزە و جذب سرمایەگذار تعیین کند.
فارس:شما در جایی عنوان کردە بودید کە کولبری بە نفع اقتصاد استان است، در این باره توضیح بیشتری بفرمایید.
در استان ما اولویت اشتغال مرزنشینان است و در سفری هم که مقام معظم رهبری به استان کردستان داشتند به این نکته اشاره داشتند که “منظور من از جلوگیری از قاچاق این نیست کە شما یک کولبر را بگیرید، کولبری کە تمام معیشت خود را از این راە بدست می‌آورد، منظور من جلوگیری از قاچاق های سازمان یافتە است”.
معیشت کولبران مرزنشین از راە کولبری بە دست می‌آید، اگر آنها بیکار شوند آسیبش بیشتر از منفعت آن است، هنگامی کە منطقه آزاد شکل بگیرد کە هم‌اکنون لایحه آن در مجلس در دست بررسی است، این مشکلات هم حل می‌شود و بحث کولبری به تجارت چمدانی تبدیل می‌شود.
فارس: طرح اقتصاد مقاومتی در سال «اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل» توسط رهبری برای اجرا ابلاغ شد، به نظر جنابعالی آیا این طرح در راستای اهداف مدنظر آن پیش رفتە است؟
طرح اقتصاد مقاومتی توسط ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی در استان کردستان مطرح شد، اما همان طور که پیش‌تر اشاره کردم دستگاه‌ها و عواملی کە در رأس قرار دارند به وظایف خود عمل می‌کنند اما مشکل در لایه‌های پایین‌تر است، تلاش لازم در این زمینه انجام شده اما آن طور که باید نتیجه‌بخش نبوده است.
فارس: استان کردستان ظرفیت‌های معدنی، کشاورزی و طبیعی زیادی دارد و شما به عنوان متولی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن چگونه نیازمندی‌های این بخش‌ها را از دولت مطالبه می‌کنید و میزان توجه دولت در برآورده کردن مطالبات بخش خصوصی چگونه است؟
حقیقت این است کە اقتصاد ما یک اقتصاد دولتی است و به مراتب به سمت اقتصاد آزاد در حال شکل‌گیری است و تأکید بیشتری بر اصل خصوصی‌سازی دارد و در حال حاضر با توجه به شرایط اقتصادی دولت کمک زیادی در این راستا نمی‌تواند انجام دهد.
ما درخواست‌هایی را برای این منظور ارائه کرده‌ایم و در سفر مقام معظم رهبری دستور لازم برای کمک شرکت‌های تولیدی وابستە بە دولت و شرکت‌های مادر تخصصی داده شد، اما چون ما در بحث زیرساخت‌ها مشکل داریم با استقبال خوبی از سوی شرکت‌های سرمایەگذار مواجه نشدیم.
تنها راه بهبود وضعیت استان از دید من در شرایط کنونی، ایجاد فضای کسب و کار برای عدم نیاز به دولت و ایجاد شرایط مداوم برای توسعه است تا سرمایەگذاران بتوانند در استان کردستان سرمایەگذاری کنند.
فارس: با توجه به اینکه جلساتی مبنی بر شورای گفت‌وگوی بخش خصوصی و دولت در استان برگزار می‌شد، آیا این شورا باز هم فعال است و آیا مصوبات و یا طرح‌هایی که در جلسات قبلی داشته‌اید به مرحله اجرا گذاشته شده است؟
مهمترین جلسه رسمی و قانونی بین بخش خصوصی و دولت، همین شورای گفت‌وگو است چراکە در این جلسات، دادستان، نماینده قوە قضائیه، نمایندگان مجلس و شهردار مرکز استان باید در جلسه حضور داشته باشند.
متأسفانه به سبب اینکه هماهنگی برای حضور تمام اعضا در جلسات سخت است چند ماهی می‌شود کە این جلسات برگزار نشدە است و ما از این موضوع گلایه‌مندیم.
در جلساتی کە تاکنون برگزار شدە است، مصوبات خوبی را شاهد بودیم از جملە، انبارهای مریوان کە در اختیار بخش گمرک قرار گرفت، در اختیار قراردادن زمین‌هایی برای بخش خدمات فنی مهندسی و شرکت‌های مصالح ساختمانی و مصوبات دیگری هم انجام شدە و بازدە خوبی در سطح استان داشته است.
درخواست‌های لازم را برای برگزاری مجدد این جلسات عنوان کرده‌ایم و درصدد آنیم که بتوانیم مصوبات بهتر و بیشتری از این جلسات کسب کنیم و دولت هم در حد توان خود با ما همکاری لازم را داشته است.
فارس: شماها به عنوان اتاق بازرگانی، سفرهایی بە خارج از کشور داشتەاید آیا دستاوردهایی برای استان کردستان داشته است؟
بله. در سفری که ما به نمایشگاه کا(k)آلمان داشتیم که مهمترین نمایشگاه در صنعت لاستیک و پلاستیک و صنایع پتروشیمی بود، با توجه بە اینکە ما می‌خواستیم در سنندج کارخانه لاستیک و پلاستیک را دایر کنیم بە صنایع همگن و صنایع پایین دستی نیازمندیم.
در حال حاضر کارخانه پتروشیمی در سرنجیانه سنندج در حال راه‌اندازی است و درصددیم که سرمایه‌گذارانی را برای راه‌اندازی صنایع مرتبط با کارخانه مادر در استان جذب کنیم، از جمله پروژه‌هایی کە بە دنبال هستیم کارخانه بازیافت لاستیک و پلاستیک است.
ملاقات‌هایی با تجار و بازرگانان فنلاند انجام شد، با توجه به رایزنی‌های صورت گرفتە، در پی آنیم که صادرات میوه به این کشور را آغاز کنیم و در حال راە‌اندازی شرکت‌های خوبی برای انجام بستە‌بندی میوه‌ها هستیم، شرکت شارو در سنندج از جملە شرکت‌هایی است کە مسوولیت بستە‌بندی میوه‌های صادراتی را برعهده گرفته است، سفرهای دیگری نیز داشتەایم و دستاوردهای خوبی را هم کسب کردەایم.
فارس: بازار کردستان عراق بازار خوبی برای ایران و به خصوص استان کردستان است، اما ما کمترین سهم را در صادرات به این کشور همسایه داریم، علت چیست؟
ما هیچ مشکلی با آنها نداریم و از لحاظ قومی، فرهنگی و زبانی اشتراکات بسیاری داریم و کشور ایران همیشە حامی آنها بوده است، اما با وجود برتری کیفیت اجناس ما نسبت به ترکیه، در بازارهای کردستان عراق بیشتر محصولات آنها دیده می‌شود.
ساختار اقتصادی ما برای رقابت‌های بین‌المللی شکل نگرفتە است، یک سری ساختارهای زیربنایی وجود دارد کە باید بە آنها توجه شود، بازار آزاد، کمک به تولیدکننده و کمک به تولیدات صادرات‌محور مسائلی است که باید به صورت واقعی به آن توجه شود نه اینکه فقط در حد یک شعار باشد.
اقتصاد ایران بە نحوی از مسائل سیاسی نشأت می‌گیرد و بە همین سبب ما شاهد یک بی‌ثباتی در بحث تغییر قیمت‌ها و قوانین و مقررات تجارت هستیم و همین امر موجب از دست دادن بازارهای خارجی ما می‌شود.
امنیت اقتصادی مسأله مهمی است که باید مدنظر قرار گیرد و با امنیت سیاسی تفاوت دارد، در واقع وقتی کسی فعالیت اقتصادی را آغاز می‌کند باید از این مطمئن باشد که قوانین و مقررات حمایت‌های لازم را از او انجام می‌دهند.
استان کردستان جزء امن‌ترین استان‌های کشور است، با توجه به صلح‌طلبی، فرهنگی و نجیب بودن مردم استان، با وجود مشکلات و معضلات و آسیب‌های جامعه ما از جمله استان امن‌های هستیم،اما امنیت اقتصادی یک مقوله جدا است.
امنیت اقتصادی مساوی با کسب سود همراه با کاهش ریسک است، هنگامی کە کسی در کردستان سرمایه‌گذاری می‌کند باید با این امنیت اقتصادی روبرو شود و این محقق نمی‌شود مگر اینکە تمام مسوولان و ارگان‌های مربوطه حمایت لازم را انجام دهند.
فارس: چرا آمار صادرات و واردات ما هر ساله کاهش پیدا می‌کند؟ جوایز صادراتی همچنان ادامه دارد یا نه؟
زیرساخت‌های صادراتی ما با ضعف‌هایی مواجه است و آنگونه کە باید از صادرکنندگان حمایت نمی‌شود و بعضا از آنها مالیات اخذ می‌شود و این به نوعی موجب سلب انگیزە می‌شود.
بحث یارانه صادراتی از جمله مسائل مهمی است که باید بیشتر به آن توجه شود و تغییرات قوانین صادرات و واردات در دوران‌های مختلف از مشکلات دیگر در بحث تجارت کشور است.
مشوقات ما کمتر شدە، قبلا جایزە صادراتی داشتیم اما در حاضر قطع شده، قیمت تمام‌شدە کالا بالا رفتە است و قرار بود یارانەای کە از ذخیره انرژی گرفتە می‌شود بە بخش تولید تزریق شود اما در جیب خانوارها جای گرفت.
یارانەای کە بە بخش تولید اختصاص یابد بسیار به صرفه‌تر است چرا کە منجر بە اشتغال‌زایی و کاهش بیکاری در جامعە می‌شود.
دولت در مناسبات بین‌المللی حرکات اساسی را انجام داد و در بخش اقتصادی تلاش‌های خوبی را در پیش گرفت و با این تفکرات از دید من روند رو بە رشدی در پیش خواهیم داشت.
اتاق بازرگانی بە عنوان متولی بخش خصوصی در کنار دولت از طرح‌های سرمایه‌گذاری که به نفع اقتصاد باشد حمایت می‌کند و از طرح‌هایی که به ضرر اقتصاد کشور باشد انتقاد کرده و پیشنهادات لازم را ارائه می‌دهیم و طبق قانون بهبود فضای کسب و کار مصوب سال 90 حمایت و مشورت‌های لازم از بخش خصوصی را وظیفه خود می‌دانیم.
