چکیده
در چند دههی اخیر، به موازات پیشرفت علوم و فناوریهای مدرن و نقش آن در شتاب بخشیدن به توسعهی صنعتی و اقتصادی، با نگرش یکجانبه به نفع بهرهبرداری هرچه بیشتر از منابع طبیعی و ترجیح منافع اقتصادی بیشتر در کوتاهمدت، نشانهها و پیامدهای ناپایداری محیطزیست، بیش از هر زمان دیگری از تاریخ حضور بشر در کرهی زمین، در همهی مقیاسهای جهانی، منطقهای و محلی، بروز و ظهور یافته است. بحرانهای پیچیدهی محیطزیستی و بروز انواع بلایای طبیعی و از جمله تغییرات شدید در اقلیم و آبوهوای جهانی، تخریب و نابودی جنگلها و انقراض گونههای زیستی، کاهش شدید منابع تجدیدناپذیر بهواسطهی بهرهبرداری بیرویه و محدودیت توان جذب زمین در مقابل انبوهی از پسماندها و ضایعاتی که همه روزه در اثر مصرف ناپایدار منابع و کالاها بهوجود میآیند، همه و همه تنها بخشی از نشانهها و هشدارها در مقابل هجمهی نامعقول و دخالتهای نابجای انسان قرن بیستویکم در نظام خودگردان طبیعت است.
بدین ترتیب، این مقاله ضمن بررسی بیانات مقام معظم رهبری بهصورت تحلیلمحتوا، مهمترین ابعاد، مؤلفهها و شاخصها، یک چارچوبی که بتواند امنیت محیطزیست را تدوین نماید، استخراج کرده و در انتها ضمن تهیهی جدول ویژگیهای امنیت محیطرزیست، الگوی آن را نیز ترسیم نموده است.
کلمات کلیدی : امنیت محیطزیست; امنیت زیستمحیطی از منظر حضرت امام خامنهای; توسعهی صنعتی و اقتصادی; جرمانگاری; منابع تجدیدناپذیر; تخریب و نابودی جنگلها، بحرانهای پیچیدهی محیطزیستی
نویسندگان:
مهدی زروندی, سید محمود رضا شمس دولت آبادی, سید جواد امینی
فصلنامه سیاست دفاعی – سال بیست و چهارم، شماره 94، بهار 1395.