به گزارش هرمزبان،مراسم بزرگداشت استاد شهریار با حضور امامجمعه موقت کیش و سرپرست مدیریت فرهنگی و آموزش معاونت فرهنگی و اجتماعی سازمان منطقه آزاد کیش برگزار شد.
*ترانه مبنا و پایه شعر امروز
طی این همایش مجید معارف وند، مدرس شعر و ادب فارسی شعر و ادب را بهمنزله پرورش دانش دانست و دراینباره گفت: این سؤال که شعر چگونه روی ذهن انسان تأثیر میگذارد بسیار اساسی است و مباحث بسیاری را به دنبال دارد. دکتر زرینکوب در تعریف ادبیات میگوید که شعر و ادبیات از حد معمولی بالاتر است به همین خاطر مردم آن را شایسته نقلقول میدانند.
وی دایره ادبیات را گسترده خواند و اظهار کرد: ادبیات کل حیات بشری را در سیطره خود دارد. درواقع ادبیات اصالتاً به حقیقت و زیبایی نمیپردازد زیرا این موارد در متن طبیعت موجود است بلکه ادبیات به بیان تجربههایی از این زیبایی میپردازد که از طبیعت برداشت میشود.
این مدرس تصریح کرد: تعریف هر چیزی محدود به زمان و مکان است. این یعنی آنچه ما امروز بهعنوان شعر سپید، نو و نیمایی میشناسیم زمانی قابلقبول نبوده لذا باید شاخصهای موجود را بر اساس زمان و مکان ارزیابی کرد. مثلاً یکزمانی دکتر شفیعی کدکنی شعر را کلامیمخیل و سرشار از تخیل نامیدند لذا در این تعریف تخیل بر نظم و قافیه اولویت دارد.
معارف وند، نخستین پایههای شعر را ترانه نامید و گفت: گفته میشود که نخستین شعر را بهرام گور سروده است اما قطعاً پیش از او نیز در متون آیینهای گذشته مطالبی موزون و شبیه به شعر موجود است. درواقع کلمات طی گذر زمان صیقلخوردهاند و به آنچه امروز میبینیم تبدیل شدند لذا میتوان گفت که نخستین پایههای شعر را ترانه ساخته است. درگذشته شعر آمیزهای از هنرهای مختلفی نظیر فلسفه، حکمت و … بوده است لذا شعر در طول تاریخ توانسته بر روند تاریخ تأثیرگذار عمل کند. مثلاً رودکی در شعر «بوی جوی مولیان» توانست بر امیر سامانی تأثیر بگذارد و مسیر تاریخ را تغییر دهد.
*فضای عاشقانه ویژگی بارز شهریار
فاطمه حیدری، دکترای زبان فارسی و عضو هیئتعلمی دانشگاه نیز در ادامه این برنامه ضمن معرفی شهریار او را یکی از اساتید بزرگ زبان و ادبیات فارسی خواند و گفت: سید محمدحسین بهجت تبریزی متخلص به شهریار ازجمله افرادی بود که در فضایی روستایی و به سبک مکتب تحصیل کرد. اتفاقی که در آن دوران سبب میشد که افراد زمینههای بسیار بیشتری نسبت به ادبیات پیدا کنند تا جایی که بسیاری از تحصیلکردگان مکتب آثار بزرگ ادبیات ایران نظیر شاهنامه، حافظ و … را بهخوبی میدانستند اما متأسفانه امروز به دلیل تخصص گرایی این بخش نادیده گرفتهشده است. همین درس خواندن در مکتب نیز سبب شد که شهریار بهشدت در کارهایش از آثار حافظ استقبال کند تا جایی که تخلص دوم خود یعنی شهریار را نیز از فال حافظ به دست میآورد.
وی افزود: شهریار یک خوشنویس و نوازنده سهتار بود تا جایی که تارنوازی او موردتوجه ابوالحسن صبا نیز واقع شد. درواقع دو واقعه مهم طی زندگی شهریار سبب شد که او دو اثر بسیار ماندگار بهجای بگذارد. فوت پدر شهریار در سال 1316 سبب خلق اثر حیدربابا شد در ادامه فوت مادرش در سال 1333 شعر زیبای ایوای مادرم را به دنبال داشت. شهریار از بازماندگان شهر کلاسیک است اما تقریباً در تمامی سبکها شعر را آزموده است تا جایی که شعر حیدربابا شعری هجایی است که تقریباً موفق عمل کرده است.
حیدری تصریح کرد: دکتر منوچهر مرتضوی، 4 خصوصیت مهم را در مورد شعر شهریار ذکر میکند. غزلهای ساده که از دل بیرون میآید نخستین گزینه شعرهای شهریار است. ابداع تابلوهای رنگین و توصیفهای دقیق شاعرانه به همراه تبحر وی در استخدام کلمات به شکلی استادانه از دیگر گزینههای برتری اوست. شهریار همچنین موفق به ابداع و آفرینش آثار عاطفی بسیار عمیقی شده است که در کلیه آثار او میدرخشد.
وی تقسیمبندی آثار شهریار به لحاظ محتوایی را نیز بسیار مهم خواند و گفت: توجه به غزلهای عاشقانه در همه شعرهای شهریار بهوضوح دیده میشود. البته توجه به مذهب و کربلا نیز در آثار این شاعر قابلتوجه است. استفاده از زبان آذری نیز به سبک و سیاق و نگاه شهریار شکلی ویژه بخشیده است زیرا کمتر شاعری است که اینچنین بتواند به دو زبان مسلط عمل کند. ضمن اینکه شهریار شعرهای بسیاری در وصف مسائل روز دارد که نشان از توجه او به اتفاقات دورهاش دارد.
حیدری توجه شهریار به مسائل زنان را ازجمله ویژگیهای خاص آثار او خواند و گفت: شهریار ازجمله شاعرانی بود که به مسئله زنان توجه ویژهای داشت که این باعث خوشنودی است.
وی حیدربابا را یک نمونه خاص از آثار شهریار خواند و درباره آن توضیح داد: اصل شعر حیدربابا در دو بخش است. اصل شعر 121 بند است که 76 بند آن را خود او خوانده است و 45 بند آن در قطعه دوم است. در این شعر کوه یک نماد سمبلیک است که صدای شهریار را بازتاب میدهد.
عضو هیئتعلمی دانشگاه با اعتراض به برخی از ترجمههای موجود آثار شهریار گفت: متأسفانه در بسیاری از نسخههای ترجمهای آثار شهریار هیچ توضیحی نسبت به آداب و رسومی که او به آن اشارهکرده، داده نمیشود به همین خاطر خواننده ناآشنا دچار سر درگمیمیشود. در شعر حیدربابا، شهریار از قصههای عامیانه بهره برده که به او کمک کرده علاوه بر تشریح زادگاهش که ازجمله ویژگیهای بارز آثار اوست به پندهای اخلاقی بپردازد.
در ادامه این مراسم مریم ابوالفتحی، شاعر جوان کیشوند نیز پس از خواندن یکی از سرودههایش در وصف استاد شهریار به زبان آذری، بخشهایی از شعر خان ننه مرحوم شهریار را خواند.
به گزارش ایسنا، اجرای قطعه زیبای حیدربابا با اجرای بهروز به افتاده و به سبک آذری نیز ازجمله بخشهایی بود که در این مراسم اجرا شد. در پایان این مراسم تنی چند از شاعران کیشوند به خواندن اشعار خود به مناسبت روز شعر و ادب فارسی پرداختند.
منبع: ایسنا